Polska za panowania Zygmunta Starego, wypracowanie z historii

Wypracowanie z historii (gimnazjum, liceum) na temat rządów Zygmunta Starego w Polsce. Zygmunt Stary od roku 1506 był królem Polski i wielkim księciem litewskim. Objął tron po śmierci swego brata, Aleksandra Jagiellończyka. Zygmunt Stary był dwukrotnie żonaty, najpierw z Barbarą, córką Stefana Zapolyi, a po jej śmierci z Boną Sforzą, z którą miał syna, Zygmunta Augusta, swojego następcę. Zygmunt Stary wstępując na tron polski zastał pusty skarbiec i mnóstwo długów, dlatego też postanowił zacząć od uzdrawiania polskich finansów. Ograniczył w znacznym stopniu rozdawanie majątku królewskiego szlachcie i magnatom za ich doraźne usługi i pomoc. Na Śląsku wybudował mennicę i wprowadził jednolitą monetę groszową. W latach 1507 -1508 i 1512 – 1522 Zygmunt prowadził wojny z Wielkim Księstwem Moskiewskim. W latach 1519 – 1521 toczyła się wojna z Krzyżakami. W kwietniu 1525 roku Albrecht już jako książę świecki złożył królowi Zygmuntowi na rynku krakowskim uroczysty hołd.

 

Wypracowanie zawiera 601 wyrazów / 4205 znaków.

Zygmunt Stary żył w latach 1467 – 1548. Był synem Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. Na tronie polskim zasiadł po śmierci Aleksandra Jagiellończyka w roku 1506. Objął również tron wielkiego księcia litewskiego z powodu braku innych kandydatów.

Zygmunt Stary wstępując na tron polski zastał pusty skarbiec i mnóstwo długów, dlatego też postanowił zacząć od uzdrawiania polskich finansów. Na Śląsku wybudował mennicę i ujednolicił system monetarny (wprowadził jednolitą monetę groszową). Wziął pod opiekę chłopów i mieszczan i chronił ich przez uciskiem fiskalnym tamtejszego kleru. Dążył także do zlikwidowania problemu rozbójników, którzy panoszyli się na Śląsku.

Aby ratować królewski budżet Zygmunt ograniczył w znacznym stopniu rozdawanie majątku królewskiego szlachcie i magnatom za ich doraźne usługi i pomoc. Wciągu wielu lat panowania Zygmunta Starego w Polsce nastąpił również rozwój kultury i sztuki, sam król interesował się dziełami sztuki. W Polsce popularyzował się mecenat nad artystami i naukowcami.

Sytuacja polski za panowania Zygmunta Starego była bardzo trudna, bowiem kraj zagrożony był ze wszystkich stron. Zagrażała nam Rosja, Tatarzy, Habsburgowie i Brandenburgia.

W latach 1507 -1508 i 1512 – 1522 Zygmunt prowadził wojny z Wielkim Księstwem Moskiewskim, w wyniku, których w roku 1514 Litwa straciła Smoleńsk oraz szeroki pas ziem wzdłuż wschodniej granicy, mimo zwycięskiej bitwy pod Orszą. Odtąd Moskwa stała się dla Polski i Litwy uciążliwym i dokuczliwym wrogiem, dążącym do włączenia pod swe panowanie wszystkich ziem ruskich.

Kolejny problem stanowili Habsburgowie, którzy nie żałując pieniędzy organizowali na Węgrzech przychylne sobie stronnictwo. Dążyli oni do wywołania konfliktów między Polską i Litwą a zakonem Krzyżackim i Wielkim Księstwem Moskiewskim. Król Zygmunt Stary, chcąc zapewnić sobie spokój ze strony cesarstwa postanowił zawrzeć z Habsburgami sojusz, do którego doszło w Wiedniu, w 1515 roku. Ustalono w nim, że po wygaśnięciu czesko – węgierskiej linii Jagiellonów trony tych państw obejmą Habsburgowie.

W 1512 roku Zygmunt Stary żeni się z Barbarą, córką Stefana Zapolyi. Po jej śmierci, żeni się ponownie w roku 1518 z Boną Sforzą, w katedrze wawelskiej gdzie zostaje koronowana.

W latach 1519 – 1521 toczyła się wojna z Krzyżakami. Jej powodem była odmowa Albrechta, nowego mistrza zakonnego (z rodu Hohenzollernów), złożenia hołdu Zygmuntowi Staremu, który w tej sytuacji postanowił rozprawić się ze zdradzieckim lennikiem. Albrecht nie dość, że odmówił złożenia hołdu, to jeszcze miał w planach ponowne oderwanie od Polski Pomorza Gdańskiego.

Działania wojenne przebiegały dość sprawnie i wkrótce wojska polskie przejęły niemal całe państwo zakonne. Jednak w jego obronie stanął cesarz i papież, którzy przekonali króla Zygmunta Starego, by uregulować sprawę pokojowo. Doszło do rozejmu między królem Polski a Albrechtem.

Wielki mistrz doszedł do wniosku, że najlepszym wyjściem z tej sytuacji będzie przyjęcie reformacji. Za namową Marcina Lutra, zwrócił się do Zygmunta Starego z prośbą o sekularyzację, czyli zaświecenie Zakonu. Po uzyskaniu jej Albrecht rozwiązał Zakon i przekształcił państwo zakonne w księstwo świeckie, które miało pozostawać w zależności lennej od Królestwa Polskiego.

W 1525 roku został zawarty układ, bardzo korzystny dla Polski, który ustalał, że w razie bezpotomnej śmierci Albrechta lub jego potomków Prusy miały być włączone do polski. W kwietniu 1525 roku Albrecht już jako książę świecki złożył królowi Zygmuntowi na rynku krakowskim uroczysty hołd.

W 1537 roku doszło do rozruchów pod Lwowem, które skierowane były przeciwko królowej Bonie, która pragnęła zachować tron dla swego syna Zygmunta Augusta. Rokosz szlachecki zażądał potwierdzenia od króla elekcyjności tronu polskiego.

Czasy Zygmunta Starego nazywa się złotym wiekiem, bowiem nastąpił rozwój kultury i sztuki, postępował rozwój gospodarczy. Zygmunt Stary był również mecenasem sztuki, to dzięki niemu nastąpił rozwój sztuki renesansowej w Polsce. Zygmunt Stary ufundował Kaplicę Zygmuntowską przy katedrze wawelskiej, przebudował Zamek Królewski na Wawelu.

Zygmunt Stary zmarł w 1548 roku, w wieku 81 lat. Jego zwłoki pochowane są w katedrze na Wawelu.

„Gloria victis” omówienie i analiza noweli E. Orzeszkowej, wypracowanie
„Gloria victis” nowela E. Orzeszkowej – omówienie i analiza Nowela stanowi utwór nieznacznych rozmiarów ale z  bardzo wyraźnie zarysowaną akcją....
Bolesław Leśmian – notka biograficzna i wypracowanie z wiersza „Topielec”
„Topielec” Bolesław Leśmian Topielec to słowo oznaczające osobę, która się utopiła. W wierszu jest to topielec zieleni, demon zieleni. Podmiot...
„Sonet szalony” interpretacja wiersza Leopolda Staffa, wypracowanie
„Sonet szalony” interpretacja utworu Leopolda Staffa Rozpoczynając analizę wiersza Leopolda Staffa pod tytułem „Sonet szalony” należy podkreślić,...
Sprawdzian – życie i twórczość Marii Konopnickiej, ściąga
Biografia Maria Konopnicka (z domu Wasiłowska) urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach. Lata młodości spędziła w Kaliszu, dokąd przeniósł...
Jonatan Lwie Serce – charakterystyka postaci, A. Lindgren
Jednym z głównych bohaterów książki „Bracia Lwie Serce” napisanej przez Astrid Lindgren jest Jonatan Lew. Mieszkał on wraz z matką i młodszym,...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *