„Zapomnienie” opracowanie opowiadania Stefana Żeromskiego
„Zapomnienie” to jedno z opowiadań autorstwa Stefana Żeromskiego. Akcja utworu ma miejsce pod koniec dziewiętnastego wieku w majątku pana Alfreda. Utwór ten ukazuje zależności w jakich tkwił główny bohater – biedny Chłop Wincenty Obala, którego życie zależne jest od pana. To przerażający obraz rzeczywistości ówczesnych lat, gdzie chłopi żyjący w skrajnej nędzy nie mieli żadnej możliwości obrony własnego dobra i losu.
Akcja rozpoczyna się wczesnym porankiem, narrator wraz z gajowym Lalewiczem oraz panem Alfredem wyrusza na polowanie. W pewnym momencie gajowy zauważa ślady wozu, domyśla się, że prawdopodobnie któryś z chłopów kradnie drzewo. Obydwoje podążając śladami po krótkiej chwili odnajdują winowajcę Wicka Obalę, Lalewicz bez chwili namysłu, by zadowolić pana wymierza chłopu karę w postaci bicia. Bohater nie broni się, chudy, wynędzniały prosi jedynie pana o litość tłumacząc, że dopuścił się kradzieży gdyż zmusiła go do tego tragiczna sytuacja, kradł deski na trumnę dla jedynego syna. Pan Alfred, człowiek bezlitosny zażądał jednak dowodów, odwiedził więc chałupę chłopa, sprawdzając czy jego sytuacja rzeczywiście zmusiła go do niecnego czynu. Nędza była widoczna wszędzie, skromna, zapuszczona chałupa stała na dwóch morgach nieurodzajnej ziemi. Mimo tego pan nie okazał litości grożąc więzieniem, obserwujący to Lalewicz oficjalnie potępił Obalę i nałożył na niego grzywną, w tajemnicy przed panem obiecał jednak pomóc chłopu. Po całym zajściu panowie spokojnie wrócili na polowanie, narrator, który obserwował całe zajście zauważył dziwne zaniepokojenie wrony. Okazało się, że zrozpaczony ptak kołuje wokół pustego gniazda, z którego okrutne dziecko wyjęło i okaleczyło pisklęta by móc sprzedać je gajowemu. Ptak był bezsilny, choć siadał na ramionach zabójcy nie mógł nic poradzić. Obraz ten jest symbolem poprzez, który narrator jasno wskazał, iż zarówno Obali jak i wronie w nieszczęściu może pomóc jedynie natura, tylko ona bowiem dba o istoty bezbronne, biedne, skrzywdzone. Jej aktem dobrodziejstwa jest zesłanie tytułowego zapomnienia, które uwalnia dusze od przeżytych cierpień.
Charakteryzując bohaterów opowiadania należy wymienić: Pana Alfreda, bogatego panicza, który nie dba o los chłopów, to osoba nie zdolna do współczucia dopuszczająca się samosądu. Człowieka tego interesuje tylko własne dobro, dlatego też oddaje datki na kościół – by zachować swe dobre imię. Pan Alfred prezentuje postawę ówczesnej szlachty, która czując się bezkarnie żeruje na niemocy biedniejszych. Gajowego Lalewicza, to również zniewolona przez chore układy postać. Mimo dobrych chęci Lalewicz ukrywa swe prawdziwe oblicze przed panem, w ten sposób unika gniewu i kary. Potajemnie próbuje jednak pomóc Obali. Wicka Obalę głównego bohatera przedstawiciela chłopstwa i biedoty. To jednostka która żyjąc w skrajnej nędzy jest zmuszona do niemoralnych czynów. Człowiek ten pozostaje w tragicznej sytuacji gdyż ani on sam ani nit inny nie jest w stanie mu pomóc. Jego los dokładnie uwidacznia się w momencie bicia przez Lalewicza: chłop nie broni się, nie buntuje, z pokorą przyjmuje razy godząc się ze swym losem i błagając pana o łaskę.
Analizując utwór należy również zaznaczyć, że zawiera on następujące prądy literackie: naturalizm – ukazane, że człowiek jest częścią natury i podlega jej prawą częścią, o elementach naturalistyczny świadczą również opisy pracy czy warunków życia, człowiek podobny do zwierzęcia w opisie Obali: „Było pewnego rodzaju podobieństwo między nim a jego kobyłą. Chudy, wyschnięty, wywiodły, sczerniały, niski z niebywale wypukłymi plecami – robił wrażenie jakiegoś narzędzia do podważania ciężaru.” Symbolizm- wrona i jej los wskazujący, ze biednym, cierpiącym i bezbronnym morze pomóc jedynie natura poprzez zapomnienie. Impresjonizm – opisy przyrody: „bladoniebieski firmament zaczyna wreszcie przeświecać między gałęziami sosen. Zdaje się że eter przejrzysty las napełnia”.
