Postać ojca w literaturze- wypracowanie maturalne
Od bardzo dawna dominującym motywem literackim pozostaje postać matki, to ona bowiem najczęściej staje najbliżej dziecka sprawując pieczę nad jego wychowaniem. W literaturze możemy jednak odnaleźć i podkreślić także postać ojca. Jest ona równie barwna, każda ukazuje bowiem odmienną postawę uwikłaną w sytuację i ówczesną rzeczywistość.
Jako pierwszy z przykład pragnę przytoczyć osobę Jana Kochanowskiego, autora trenów i zarazem kochającego ojca. Jednymi z najsłynniejszych dzieł Jana Kochanowskiego są Treny, poświęcone zmarłej córce Urszuli a wydane w roku 1580. Poeta zaczął je tworzyć po utracie ukochanego dziecka w którym pokładał ogromne nadzieje, to Urszula bowiem miała stać się spadkobierczynią lutni czyli talentu poetyckiego. Treny stanowią spójny cykl, analizując poszczególne utwory można zauważyć, iż prezentują kolejne emocje targające człowiekiem po utracie najbliższej osoby. Początkowo pogrążony w rozpaczy poeta traci sens życia, oddala dawny światopogląd nie godzi się z bezsensowną śmiercią. Staje przeciw filozofii i Bogu, by w końcu stopniowo pogodzić się ze stratą i ponownie odnaleźć ukojenie w modlitwie. Całość cyklu ukazuje więc postać ojca kochającego ponad wszystko swe dziecko, troskliwego i czułego.
Kolejny przykład odnajdujemy w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Głową domu Korczyńskich pozostaje Benedykt Korczyśki, mężczyzna w średnim wieku wyraźnie znużony obrazem rzeczywistości. Meczą go represje władz carskich po upadku powstania styczniowego oraz bezustanna walka o utrzymanie rodowego majątku. Jak się jednak dowiadujemy Benedykt nie zawsze był zrezygnowanym przedstawicielem szlachty w czasach młodości jawił się jako pełny zapału entuzjasta – idealista. W jego tle jawi się żona Emilia, egoista i hipochondryczka wiodąca próżniaczy tryb życia marząc o scenach wyczytanych z romansów. Syn Witold natomiast to przedstawiciel nowego pokolenia. Benedykt bardzo kocha swe dziecko i pragnie zaszczepić mu własne ideały ten jednak staje po stronie nowego ładu pragnąć równouprawnienia. Konflikt pokoleń sprawia, że przez moment syn i ojciec bardzo oddalają się od siebie. Jak się jednak okazuje z czasem Benedykt zaczyna rozumieć potrzeby syna i nadchodzące przemiany. Dzięki temu pomiędzy nimi zapanowuje ład i poprawne stosunki pełne obopólnego zrozumienia i szacunku.
Następny ojciec jest bohaterem powieści „Granica” autorstwa Zofii Nałkowskiej, bohaterami są miedzy innymi Walerian i Żancia Ziembiewicz, charakterystyki tych postaci są bardzo istotne podczas omawiania lektury to bowiem rodzice głównego Bohatera – Zenona Ziembiewicza. To ich życie i wychowanie ukształtował postawę Zenona i przyczyniło się do powielenia negatywnego wzorca ojca.Walerian Ziembiewicz – to ojciec Zenona i mąż Żanci, człowiek ten nie potorfi zarządzać majątkiem, przez swoją lekkomyślność traci dorobek własny i żony w konsekwencji musząc objąć posadę rządcy na podupadłym folwarku w Boleborzy. Doprowadzenie do tej sytuacji w żaden sposób nie wpływa na jego postępowanie, nadal jest człowiek nieodpowiedzialnym i niegospodarnym. Choć Walerian nie potrafi się do tego przyznać nie lubi gospodarki ani zarabiania pieniędzy, wystarcza mu to co posiada, odnajduje radość w naprawie sprzętów domowych. Również życie rodzinne tego bohatera pozostawia wiele do życzenia, Walerian nawiązuje liczne romanse, jawnie zdradza żoną od której oczekuje całkowitego zrozumienia i wybaczenia. Mimo swych życiowych bledów i nagannego zachowani bohater ma bardzo wysokie mniemanie o sobie. Jak mówi cytat: „We własnym mniemaniu Walerian Ziembiewicz był człowiekiem przywiązanym do ziemi i na tej ziemi – na swoim czy na cudzym pracować chciał do ostatniego tchnienia. Towarzyszkę tego losu prawdziwie kochał i głęboko szanował, dla swojego jedynego dziecka zaś nie poskąpiłby własnej krwi”. Mimo tak wyidealizowanego obrazu samego siebie i stwarzanej pozy jego prawdziwe oblicze zauważa syn Zenon, w jego oczach ojciec jest leniwym, niewykształconym człowiekiem, który potrafi udowadniać swe racje jedynie krzykiem, gdy jednak przychodzi do załatwiania tak poważnych spraw jak płacenie rachunków woli uciec od odpowiedzialności w nic nieznaczące czynności jak czyszczenie strzelby.
Powyższe przykłady wskazały ojców w pozytywnym i negatywnym świetle odnajdujemy jednak także postaci bezbarwne. Uwikłane w sytuację, pozostające na uboczy, dające nieme przyzwolenie na wszystkie wydarzenia toczące się wokół. Taki przykład odnajdujemy w „Tangu” Mrożka. Stomil – ojciec Artura , mąż Eleonory, wraz z żoną przyczyniał się do wyłamania z pod panujących kiedyś norm. Nadal pozostaje wierny swym pasją: eksperymentom i sztuce, choć niedane mu ona tyle zadowolenia co dawniej. Na przestrzeni lat żyjąc w tym rodzinnym chaosie zmienił się z wolnego intelektualisty walczącego o nowy ład w bezwolnego męża zdradzanego przez żonę. Mimo, iż wierzy, że sztuka może stać się podstawą nowego porządku pozostaje w stagnacji niezdolny do jakichkolwiek czynów.
