„Dies irae” J. Kasprowicz – interpretacja utworu

Wypracowanie dotyczy utworu Jana Kasprowicza pt.”Dies irae”. Jest to pełna interpretacja, zawierająca również analizę tekstu, przez co jest typową pracą maturalną.  Opracowanie zawiera 665 wyrazów.

 

Kasprowicz w swoim utworze pt. „Dies irae” prezentuje obraz końca świata. Dzień ten jest przepełniony trwogą, ciemnością i złem. Każde stworzenie staje przed sądem ostatecznym. Dotyczy to również zmarłych i innowierców. Bóg nie jest już miłosierny, lecz srogi i zimny. Pojawia się postać szatana, który triumfuje. Rzekami i oceanami płynie krew. Jest to koniec wszystkiego, rozpada się niebo i zmienia. Bóg zdaje się być obojętny na losy swoich dzieci. Cierpienia Chrystusa, dzięki którym miał odkupić grzechy ludzi zdały się na nic.

Podmiot liryczny nie ujawnia się na samym początku utworu. Wprowadza nastrój, relacjonuje. Opowiada o tym co będzie się działo tego dnia. Stosuje onomatopeje, chcąc wywołać reakcje na wrażenia słuchowe czytelnika. Następnie przechodzi do wrażeń wzrokowych. Oksymorony podkreślają wyjątkowość i inność tego dnia. Pojawia się cytat z kolędy „Bóg się rodzi”. Zatoczy się koło i ziemia powróci do stanu z jakiego postała – prochu. Nawiązuje do biblijnego przekonania, że powstał z prochu i w proch się obróci.

Cały utwór jest antycypacją. Świat nie jest wieczny, skoro z drzew spadają liście.
Jest to wiersz wolny, bo rymy nie są uporządkowane. Prezentuje apostrofę i wykrzyknienia do psalmisty Pańskiego. Osoba mówiąca jest bardzo zaangażowana emocjonalnie. Stosuje poetykę krzyku – ekspresjonizm. Sugeruje, że to jest koniec. Wielokrotnie stopniuje przymiotniki.

Człowiek ma grzeszną dusz, splamioną grzechem. Kolor czarny symbolizuje zło i żałobę. Czerwień to symbol krwi i cierpienia ludzi przed sądem ostatecznym. Człowiek jest zhańbiony i bezradny. Samotny wobec nicości.

Nagle został wyeksponowany podmiot zbiorowy. Występuje on w imieniu wszystkich. Pytanie retoryczne podkreśla samotność. „Kryie elejson”  – „Panie zmiłuj się” jest to błaganie, aby Bóg zmiłował się.

Kolejna strofa zaczyna się od apostrofy do Jezusa. Najważniejsze dla podmiotu lirycznego jest to, że Jezus cierpiał. On utożsamia się z cierpiącym ludem. Chrystus stał się wielkim cierpieniem, które zalało cały świat. Szatan chichocze szyderczo i triumfalnie. Jest to dzień gniewu Pańskiego. Podmiot boi się kary i cierpienia. Człowiek czuje się przerażony przed sądem. Jasne włosy Ewy są kontrastem do jej czarnej duszy. Zapach kwiatów, które są symbolem grzechów sprawiają przyjemność Ewie. TO jej wina, że proces trwa. Prezentowany jest mizoginizm. Całe stworzenie boskie będzie poddane procesowi. Eksponuje elementy turpistyczne. Wszędzie widać cierpienie Jezusa. W procesie uczestniczą nawet zmarli. Hiperbolizuje i personifikuje krzyże symbolizujące zmarłych i drogę krzyżową Chrystusa. Nie tylko chrześcijanie zostaną osądzeni, ale wszyscy.

Niebo rozpada się na kawałki, więc już nie ma innego wyjścia. Rzekami i morzami płynie krew, której jest tak wiele, że ścina się jak lód. Nie ma już odwrotu, to koniec wszystkiego. Jezus umiera powoli razem z ludem.

Podmiot liryczny stosuje hiperbolizacje opisując potężną moc i możliwości Boga. Nazwany jest „przepotężnym łonem”, bo pochodzi od Niego wszelkie stworzenie. Teraz On „ojciec” rozpoczyna sąd nad swoimi dziećmi. Położył rękę na głowie konającego Chrystusa. Podmiot liryczny nadal nazywa Boga sprawiedliwym. Chce, aby wzniecić wielki pożar, który obróci w proch cały świat i oszukane serce Adama. Może ono symbolizować wszystkie zdradzone serca, których ból skończy się dopiero, gdy przestaną istnieć. Apostrofą zwraca się do Boga i nazwa go lodowatym i kamiennym. Sugeruje, że jest On obojętny na cierpienie całego świata. Wymaga od niego płaczu.

Walkę z szatanem wygrywa Archanioł Michał, nazywany i postrzegany zawsze za jego pogromcę. Pomimo zwycięstwa sam również zginął. Nagle rozległa się cisza i spokój, nastał koniec świata. Zamilkł głos Boga i nastała ciemność. Podmiot liryczny obserwuje pustkę jaka pozostała po zniszczonym świecie. Zauważa Ewę, którą nazywa „matką śmierci”. Towarzyszy jej wąż, który jeszcze w raju nakłonił ją do grzechu. W pozostałej pustce słychać tylko „Amen” wypowiadane przez podmiot liryczny, który jest uczestnikiem tych wydarzeń. Wznosi modlitwę ku Bogu i prosi o zmiłowanie. Tym razem nazwany wcześniej kamiennym i lodowatym, Bóg jest znów miłosierny. Uważa, ze to Bóg jest odpowiedzialny za to co się stało. Grzech Boga skazał na śmierć całe stworzenie. Zastanawia się co stanie się z miejscem wcześniej zajmowanym przez świat.

Wykrzyknieniem stwierdza, że pozostanie nicość. Wspomina jak kiedyś wypełniała go chęć do życia, a teraz wbrew sobie został postawiony wśród zmarłych. On zginął, więc cały świat się skończył. Utwór kończy słowem „Amen”, które jest zakończeniem modlitwy. Cierpienie Chrystusa, które miało odkupić nasz grzechy nie miało sensu, bo Bóg sądził każdego mimo wszystko.

Podmiot liryczny ujawnia się na końcu utworu, że jest Adamem, wygnanym z raju. Mówi, że Bóg wcale nie jest miłosierny, lecz zimny. Dualizm Boga: zimny, obojętny Ojciec i cierpliwy Syn.

„Do prostego człowieka” interpretacja wiersza Juliana Tuwima
  „Do prostego człowieka” to tytuł wiersza Juliana Tuwima. Podmiot liryczny możemy utożsamiać z samym autorem, to on bowiem w słowach...
Romuald Traugutt – charakterystyka postaci E. Orzeszkowej „Gloria victis”
Wypracowanie stanowi charakterystykę jednego z głównych bohaterów noweli autorstwa E. Orzeszkowej pod tytułem „Gloria victis”, Romualda Traugutta,...
„Dies irae” J. Kasprowicz – interpretacja utworu
Podmiot liryczny nie ujawnia się na samym początku utworu. Wprowadza nastrój, relacjonuje. Opowiada o tym co będzie się działo tego dnia. Stosuje...
„Lilie” – interpretacja utworu Adama Mickiewicza
Bohaterka jest młodą kobietą, matką i żoną. Jej mąż był rycerzem walczącym po stronie króla Bolesława. Podczas jego nieobecności nie była mu...
Aslan – charakterystyka bohatera „Opowieści z Narnii”, wypracowanie
Aslan był bohaterem zwierzęcym występującym w „Opowieściach z Narnii”. Był on dzikim lwem, synem Wielkiego Władcy Zza Morza oraz królem puszczy....

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *