Król Maciuś Pierwszy jest tytułowym bohaterem książki autorstwa Janusza Korczaka pod tym samym tytułem. Maciuś był synem króla, Stefana Rozumnego. Po jego śmierci, w wieku dziesięciu lat, zasiadł na tronie i objął władzę w państwie.
Zasiadając na tronie nie miał pojęcia o rządzeniu, nie umiał nawet dobrze pisać i czytać. Ale dzięki swemu uporowi i wytrwałości nauczył się tego. Nie zdawał sobie sprawy z tego, że sprawowanie władzy jest tak trudne i niezwykle odpowiedzialne.
Sprawowanie władzy było dla niego uciążliwe, bo nie mógł pozwolić sobie na zabawę i beztroskę. Pragnął bawić się z przyjaciółmi. Ciężko mu było wypełniać obowiązki władcy. Bardzo mu ta władza ciążyła. Jednak, gdy trzeba było to potrafił przerwać nawet najlepszą zabawę, by podejmować ważne decyzje.
Nie zawsze zgadzał się z dorosłymi i buntował się przeciwko ministrom. Nawet ich aresztował. Ale gdy tylko ich zabrakło, to zdał sobie sprawę, że sam nie umie rządzić i podejmować właściwych decyzji. Zrozumiał, że w pojedynkę nie da się sprawować władzy.
W swoich decyzjach kierował się dobrem dzieci. Postanowił wprowadzić reformy, dzięki którym dzieci miały mieć lepsze i łatwiejsze życie. Powołał parlament dziecięcy, ale doszedł do wniosku, że dzieci nie umieją prowadzić dyskusji, tylko się kłócą. W kraju zapanował chaos i nieład. Maciuś bardzo martwił się o swoich poddanych. Starał się być odpowiedzialny za swoje czyny. Jednak nie potrafił przewidzieć konsekwencji swoich działań.
Maciusia cechowała również odwaga. Brał udział w wojnie i wykazał się sprytem. Pokonał wrogów. Dzielnie walczył i bronił swojej ojczyzny.
Był tez chłopcem honorowym, potrafił przebaczyć Felkowi, który go zdradził.
Maciuś miał dobre serce. Najbardziej czego pragnął to dobrego i szczęśliwego życia dla swoich poddanych. Najbardziej zależało mu na dobru dzieci.
Nie zawsze podejmował trafne decyzje. Kierując się dobrem i szczęściem dzieci omal nie doprowadził kraju do ruiny. Nie liczył się z wydatkami, spełniał zachcianki dzieci. Nie miał rozeznania w sytuacji kraju. Jednak był wiernym i oddanym przyjacielem, potrafił wybaczyć zdradę i złe zachowanie przyjaciela. Starał się również łagodzić sytuację z obcymi krajami, by unikać wojen, ale nie w każdym przypadku mu się to udało.
Maciuś był też naiwny i łatwo ulegał wpływom. Dał się omotać dziennikarzowi, który go oszukał i sprowadził na niego nieszczęście. Maciuś przegrał kolejną wojnę i został uwięziony, a następnie zesłany za karę na bezludną wyspę.
Maciuś był dobrym chłopcem i starał się być dobrym władcą. Jednak brak wystarczającej wiedzy i umiejętności doprowadziły do jego klęski. Jako mały i niedoświadczony chłopiec nie był wstanie zaprowadzić rządów, które sprawiłyby, że w kraju żyłoby się dobrze, szczęśliwie i bezpiecznie. Władanie królestwem przerosło jego możliwości. Nie sprawdził się jako władca. Za to był wspaniałym, wiernym i oddanym przyjacielem. Okazał się tez dzielnym i odważnym żołnierzem. Brał udział w wojnach i je wygrywał. Bronił swojej ojczyzny.
