Realizm, jako kierunek artystyczny i literacki, zyskał znaczące uznanie w połowie XIX wieku. Jego główna idea polega na rzetelnym, szczegółowym i bezstronnym przedstawieniu rzeczywistości, skoncentrowanym głównie na codziennym życiu, a także na społecznych i ekonomicznych problemach. Realizm wyłonił się jako reakcja na romantyzm, który często idealizował rzeczywistość, oferując zamiast tego bardziej autentyczny i niesentymentalny obraz świata. Cechuje go szczególna uwaga na realia życia zwykłych ludzi, często z niższych warstw społecznych, oraz przedstawienie ich doświadczeń w sposób realistyczny, bez upiększeń.
Przedstawicieli realizmu w sztuce jest niezwykle interesujące.
- Gustave Courbet – Jego malarstwo charakteryzuje się bezpośrednim i szczerym podejściem do tematu. “Kamieniarze” to przykład, jak Courbet ukazywał trudności życia codziennego, skupiając się na realiach pracy fizycznej.
- Jean-François Millet – Jego dzieła, takie jak “Zbieracze kłosów”, przedstawiają życie wiejskie z niezwykłą autentycznością, podkreślając ciężką pracę i prostotę życia rolników.
Rozwinięcie przedstawicieli realizmu w literaturze:
- Charles Dickens – W swoich powieściach, Dickens szczegółowo przedstawiał życie klasy robotniczej, wyrażając krytykę społecznych nierówności i niesprawiedliwości wiktoriańskiej Anglii.
- Lew Tołstoj – Jego powieści, takie jak “Anna Karenina”, przedstawiały realia życia w Rosji XIX wieku, biorąc pod uwagę zarówno indywidualne losy postaci, jak i szersze konteksty społeczne i historyczne.
Głębsze charakterystyczne cechy realizmu to:
- Dokładność i szczegółowość: Realizm szczególnie ceni dokładność w przedstawianiu świata, zwracając uwagę na detale, które nadają autentyzmu i głębi scenom, postaciom i narracjom.
- Koncentracja na życiu codziennym: Odrzucając tematykę heroicznych postaci i mitologicznych opowieści, realizm skupia się na zwykłych ludziach i ich codziennych doświadczeniach.
- Społeczny i ekonomiczny realizm: Realizm często odzwierciedla społeczne i ekonomiczne napięcia epoki, ukazując nierówności i borykanie się z problemami społecznymi.
- Realizm psychologiczny: W literaturze, realizm rozwinął także wnikliwe przedstawienie psychologii postaci, ukazując skomplikowaną naturę ludzkich emocji i motywacji.
W ten sposób, realizm wywarł trwały wpływ na świat sztuki i literatury, stając się kluczowym elementem w sposób, w jaki artyści i pisarze podchodzili do przedstawiania rzeczywistości. Jego dziedzictwo jest widoczne w wielu późniejszych ruchach i stylach, które nadal czerpią z jego głębokiego zrozumienia i przedstawienia ludzkiego życia.