Pojęcie to swoją nazwę wywodzi z greckich słów demos – ludu, krateo – rządzę. Demokratia czyli „rządy ludu” to ustrój polityczny, w którym władzę stanowi wola większości obywateli. Jest to rząd bezpośredni a także za pośrednictwem wybranych przedstawicieli.
Powszechną formą ustroju w dzisiejszych czasach jest demokracja parlamentarna, której gwarancją istnienia jest konstytucja danego państwa.
Początkiem demokracji jest Starożytna Grecja, miała ona najbardziej rozwinięty ustrój polityczny w owych czasach. Swoje „trzy grosze” demokracja zawdzięcza także kulturze Starożytnego Rzymu oraz Europa i obydwie Ameryki. Ustrój ten zyskał ogromną popularność na całym świecie, co przyczyniło się do rozprzestrzenienia się go po całym globie. Obecnie istnieje 112 państw spełniających warunki państwa demokratycznego, w tym Polska, która należy do grupy 54 krajów o demokracji ułomnej.
Poznaj – Dziennikarstwo obywatelskie
Kraj uważany za demokratyczny spełniać musi pewne kryteria:
* dostępności sfery polityki dla wszystkich bez ograniczeń ze względów klasowych, rasowych, majątkowych, religijnych;
* możności wybierania kandydatów na stanowiska publiczne i swobodzie dostępu do tych stanowisk, czy jakichkolwiek innych (poza wyrokiem sądowym pozbawiającym praw publicznych);
* suwerenności narodu (ludu) oznaczającej, że władza zwierzchnia, niezbywalna i niepodzielna, należy do zbiorowości społecznej żyjącej w granicach państwa;
* zasadzie reprezentacji – utożsamionej z delegowaniem uprawnień władczych na przedstawicieli obieralnych przez naród w wyborach powszechnych i działających pod jego kontrolą;
* uznaniu wyborów za główne źródło prawomocności władzy i konieczności cyklicznego potwierdzania legitymacji władzy w wyborach powszechnych;
* możności zrzeszania się w partie polityczne i wyboru między alternatywnymi ofertami piastunów władzy państwowej;
* odpowiedzialności rządzących przed rządzonymi – tworzeniu wyspecjalizowanych instytucji kontroli władzy mających w założeniu zapobiegać jej nadużyciom;
* podziale władz – wyrażającym ideę ograniczania rządu poprzez wzajemne kontrolowanie się ośrodków władzy oraz przez działalność zorganizowanej opozycji politycznej;
* wolności przekonań i wypowiedzi;
* instytucjonalnej ochronie praw obywatelskich – wyrażającej się w stwarzaniu formalnych zabezpieczeń obywateli przed nadmierną i nieuzasadnioną ingerencją władzy w ich sprawy.[WP]
Zobacz testy dla gimnazjum i liceum z WOSu