„ Lalka” Bolesława Prusa to powieść nie tylko poruszająca problemy polskiego społeczeństwa, ale także ukazująca społeczeństwo Warszawy jako bohatera zbiorowego. Autor w lekturze ukazuje poszczególne grupy społeczne, jak i również obraz innych nacji zamieszkujących miasto, czy też ugrupowania polityczne.
Jedna z grup zaprezentowanych w utworze to mieszkańcy najuboższej części miasta, czyli Powiśla. Obraz biedoty poznajemy podczas spaceru Wokulskiego po okolicy. To oczami bohatera widzimy nędzę w jakiej żyją ludzie. Jak mówi Stanisław:
„ oto miniatura kraju(…) jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty”.
To właśnie z Powiśla pochodzi Wysocki, czy kobieta lekkich obyczajów Maria, którym główny bohater oferuje swoją pomoc.
Kolejną zbiorowością opisaną przez Reymonta są mieszczanie. Tą grupę reprezentują nie tylko Polacy, ale także ludność innych narodowości. Wśród Polaków należących do mieszczaństwa znajduje się między innymi Rzecki, subiekt w sklepie Wokulskiego i jego wieloletni przyjaciel. Całe życie mężczyzny toczy się wokół pracy w sklepie, obmyślaniu nowych dekoracji, czy wystaw dziennych. Subiekt, mimo tak oddanego stosunku do pracy, nie posiada majątku, którym mógł by się pochwalić. Mieszczaństwo polskie w zasadzie nie wykazuje się cechami dobrego przedsiębiorcy, wręcz przeciwnie, wśród Polaków istnieje przekonanie, że:
„ (…) bogacą się tylko Żydzi i Niemcy, nasi do tego nie mają głowy.”
Inaczej ukazani są Niemcy. Poznajemy ich obraz głównie z opowieści o rodzinie Minclów, którzy byli założycielami sklepu należącego w trakcie trwania powieści do Wokulskiego. Ze wspomnień dowiadujemy się, iż krewni byli wzorem rodziny kupieckiej. Doceniali oni pracę i owoce, które ona za sobą niesie. Dzięki pracowitości, oszczędności, a także umiejętności przekazania swojej wiedzy pracownikom, rodzina dorobiła się majątku służącemu później przez lata Wokulskiemu.
Również Żydzi stanowią tą część mieszczaństwa warszawskiego, które potrafi się wzbogacić i prowadzić dobrze prosperujące interesy. Są oni solidarni i tworzą jednolity organizm. Zamieszkują Nalewki, dzielnicę Warszawy. Żydzi w większości czują się Polakami, ich życie i historia wskazują na ich przywiązanie do kraju. Szlangbaum jest doskonałym przykładem osoby, która poprzez swoje czyny zasługuje na to by zostać zaakceptowanym przez Polaków.
Inteligencja to następna z kolei grupa ukazana w „ Lalce”. Przedstawicielem owej grupy z pewnością jest Helena Stawska, kobieta wyróżniająca się intelektem i wykształceniem, a mimo to zarabiająca wciąż zbyt mało by zapewnić odpowiedni poziom życia sobie, swojej córce a także matce, która kobieta się opiekuje.
Prus ukazuje także grupę socjalistów, do których należy między innymi Klein, subiekt w sklepie Wokulskiego czy Mraczewski, jednak żaden z nich nie potrafi nikogo przekonać do swojego stanowiska, ciągle brakuje im wiedzy i odwagi w wygłaszaniu swoich poglądów.
Szlachta, to grupa do której należy główny bohater powieści, czyli Stanisław Wokulski. Jest on człowiekiem posiadającym szlacheckie korzenie, mimo, iż jego życie powiązane jest z innymi grupami społecznymi.
Ostatnie ugrupowanie stanowi arystokracja, które literat ukazuje jako bankrutów i dłużników. Kiedyś arystokracja składała się z bogatych rodów, jednak w czasach trwania powieści są już tylko nazwiska łączą dawna arystokracje z ówczesną. Doskonałym przykładem arystokraty jest Tomasz Łęcki. Grupa ta, mimo, iż często posiada mniej niż inni, czuje się lepsza od pozostałych, i nie dopuszcza do swojego świata ludzi pochodzących z niższych sfer.
„Lalka” jest powieścią ukazującą społeczność Warszawy jako bohatera zbiorowego utworu. Jednak mimo tego, iż mieszkańców łączy miasto, wspólna historia stanowią zbiorowość bardzo zróżnicowaną pod względem politycznym czy społecznym.
