Renesans najważniejsze terminy literackie i pojęcia- ściąga , sprawdzian
Każda epoka literacka charakteryzowana zostaje poprzez związane z nią terminy i pojęcia. To one bowiem w sposób bezpośredni zaświadczaj o dominacji określonych nurtów i zainteresowań, w epoce renesansu zaznaczyć należy:
dialog- to dominujący w ówczesnym okresie gatunek wywodzącym swój rodowód z antyku. Pisane wierszem treści dialogowe stanowiły prezentację rozmowy pomiędzy dwoma lub więcej osobami na kształt widowiskowej sceny.
dramat- zyskał dużą popularność w renesansie jako jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich. Z założenia dzieła były przeznaczone do odgrywania na scenie. Należy zaznaczyć, że cechą charakterystyczną konstrukcji językowej pozostawał rozbudowany dialog. Dzięki niemu stopniowo rozgrywa się akcja, zostają zaprezentowane monologi. Obok tekstu głównego jako uzupełnienie stosowano didaskalia mające uzupełniać tekst w dodatkowe informacje na temat świata przedstawionego lub wskazówki dla aktorów.
dramat szekspirowski – Szekspir jako jeden z największych twórców renesansowych zapisał się w dziedzinie rozwoju form dramatycznych jako twórca teatru nowożytnego. W swej twórczości odstąpił od ówcześnie uznanych zasad tragedii na rzecz wprowadzonych innowacji. Po pierwsze przełamał zasadę trzech jedności znaną jeszcze z antyku. Dodatkowo należy uwidocznić, że autor wplótł w treść udział postaci fantastycznych pojawiających się wraz z rozwojem akcji. Kolejna niezwykłą cecha dramaty szekspirowskiego staje się fakt, iż autor zrezygnował ze znanej zasady mówiącej, iż na scenie nie powinno znajdować się więcej niż trzech aktorów. Autor zrezygnował również z zasady decorum – inaczej odpowiedniości. Termin odpowiedniość według zasad klasycznych oznaczał, iż wybór osób oraz stylu musi być zgodny z gatunkiem sztuki. Tragedie Szekspira zawierały cała plejadę charakterów i temperamentów, łącznie z postaciami humorystycznymi. Ostatnia z istotnych cech dramatu szekspirowskiego, która należy wymienić jest zmienność charakterów postaci.
drukarstwo- w znacznym stopniu wpłynęło na rozwój epoki renesansu, wynalazek Gutenberga z XV wieku wykorzystany przede wszystkim przez reformacje w celu drukowania dyskusji ideologicznych oraz propagowania nowych idei tym samym porze zając światopogląd ówczesnego społeczeństwa.
figlik- to utwór wywodzący się z poezji staropolskiej o charakterze żartobliwym mający na celu prezentację zabawnych zachowań ludzkich oraz komicznych sytuacji.
fraszka- drobny utwór wierszowany należący do odmiany epigramatu o charakterze żartobliwym lub refleksyjnym.
humanitas- termin pochodzący z łaciny oznaczający człowieczeństwo, dążenie do pełnej harmonii i szeroko pojętego rozwoju. To swoista kontynuacja greckich ideałów wychowania mających na celu rozwój osobowości i intelektu wsparty znajomością języków obcych umożliwiających czytanie strożytny6ch tekstów
mecenat- sama nazwa wywodzi się od znanego polityka Mecenasa ,żyjącego w czasach starożytnych to on bowiem sprawował piecze nad artystami. W epoce renesansu podobna opieką czyli mecenatem obejmowano artystów. Zamożni projektanci wspierali finansowo utalentowane jednostki pozwalając im zdobyć należyte wykształcenie.
nowela- popularny w renesansie gatunek prozatorski o niewielkich rozmiarach zwartej i prostej akcji, jednowątkowy zakończony punktem kulminacyjnym.
pieśń- to najstarszy i najbardziej popularny gatunek poezji lirycznej, w pierwowzorze towarzyszył odtwarzaniu muzyki w renesansie występuje jako całościowy utwór.
sielanka- zwana także jako idylla lub bukolia to utwór, który miał bezpośredni związek z życiem pasterzy i mieszkańców wsi. Całość najczęściej zawierała się w formie lirycznego monologu z dialogiem wspartym opisem lub samego dialogu.
sonet- stanowił liryk o charakterystycznej budowie: zawierał się w 14 wersach często łączonych w dwóch strofach. Treść zdominowana została przez opisy i narrację kolejne strofy to jakby przejście do refleksji zakończonych uogólnionym sensem.
tren- jako gatunek literacki był znany już w starożytności, to pośmiertny utwór pisany na cześć bohaterów, który oddawał im należyty hołd i część uwieczniając dokonania na rzecz ludzkości w epoce renesansu gatunek ten wykorzystał Kochanowski wprowadzając nowatorskie elementy. Treny napisane przez Jana Kochanowskiego powstały po wpływem uczuć wywołanych śmiercią ukochanej córeczki poety Urszuli. Należy zauważyć, że Kochanowski w swych trenach dokonał rzeczy szczególniej, jego utwory nie ukazują bowiem sylwetki sławnej zasłużonej postaci, znanej przez wielu a oddają cześć dziecku. Dla Kochanowskiego bowiem jak dla każdego rodzica dziecko było najwyższą i bezcenną wartością, miłość bezwarunkowa sprawia, że jest ważniejsze niż jakikolwiek bohater.
