„Proces” Franz Kafka- motyw winy- wypracowanie
Franz Kafka autor „Procesu” był z wykształcenia doktorem prawa jego zainteresowania obejmowały natomiast filozofię i literaturę. Fakty te z pewnością mają bezpośredni związek z kształtem i tematyka powieści. Choć utwór oceniany jako powieść paraboliczna zawiera wiele wątków główna problematyka dzieła dotyczy zmagań głównego bohatera Józefa K. z bezlitosnym i ślepym wymiarem sprawiedliwości. To poprzez jego los autor prezentuje bardzo szeroką i złożona problematykę. Jednym z głównych motywów powieści pozostaje wina głównego bohatera.
Ze słów wypowiedzianych przez jedną z bohaterek panią Grubach możemy wywnioskować, że Józef jest niewinny. Jak mówi cytat: „ No niewinny…, Ponieważ jest pan wolny a z pańskiego spokoju noszę, że pan nie zbiegł z więzienia, nie mógł się pan dopuścić żadnej zbrodni”. Stwierdzenia te opierają się na racjonalnej wydawać by się mogło dedukcji czy jednak są właściwe. Czy Józef K, naprawdę jest niewinny? Analizując treść lektury musimy przyznać, że zarówno narrator jak i Józef, K nie wypowiadają się odnośnie zarzutów jakie zostały postawione przez sąd. Dopiero w ostatniej scenie powieści odnajdujemy znamienny cytat mówiący „było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć”. Stwierdzenie to może więc wskazywać, że sumienie głównego bohatera nie było czyste.
Dzięki szczegółowej analizie treści lektury możemy jednak prześledzić życie Józefa i dowiedzieć się wielu istotnych faktów. Okazuje się, że bohater żył w samotności stroniąc od kontaktów z innymi, pochłonęła go praca to ona stała się priorytetem, najważniejszą wartością przedkładaną ponad wszystko. Nie potrafił także kochać, pomimo iż utrzymywał intymne kontakty z kochanką Elizą był to jedynie spotkania mające zaspokoić jego seksualne potrzeby. Z pewnością dlatego w trudnym położeniu nie miał na kogo liczyć, w momencie gdy stał się jednym z wielu numerów akt sądowych wtłoczony w machinę władzy tak naprawdę już nie istniał. Jego puste życie wypełniała praca i myślenie o własnej wygodzie.
Należy zaznaczyć, że autor jako osoba zainteresowana zagadnieniem ludzkiej egzystencji ukazuje nam bohatera dręczonego wyrzutami sumienia. Wewnętrzne przekonania i przemyślenia nie pozwalają odnaleźć spokoju i wciąż nakłaniają do zamiany stylu życia. Niestety Józef za późno odkrywa sens życia, rozumiejąc, że konsumpcyjny styl egzystencji jest pusty i pozbawiony wartości, dla niego jest już za późno dąży na śmierć. Można powiedzieć, że zgnoił ponieważ nie potrafił kierować się właściwymi wartościami i zmienić własnych działań. „Proces” można również interpretować jako metaforę ludzkiej egzystencji. Życie ludzie jawi się tym samym jako sądowy proces, głównym sędzią pozostaje Bóg a ostatecznym wyrokiem śmierć. Człowiek wydaje się bezsilny, musi stawać w roli oskarżyciela, oskarżonego i obrońcy. Cały żywot to jedna wielka sądowa sprawa, już po narodzinach naznaczony winą grzechu pierworodnego musi dalej zmierzać drogą nieubłaganego losu z góry skazany na śmierć. W całej tej sytuacji nie ma żadnej możliwości odwołania, wytłumaczenia, nic nie jest bowiem wstanie zmienić wyroku, który zapadł w chwili poczęcia.
