Pan Tomasz to główny bohater noweli „Katarynka” autorstwa B. Prusa. Był to człowiek zamożny z wykształceniem prawniczym, był mecenasem. Zamieszkiwał w warszawskiej kamienicy przy ulicy Miodowej.
Pan Tomasz był mężczyzną o rumianej twarzy, szpakowatych bakach i szarych oczach. Swoim wyglądem zwracał na siebie uwagę kobiet. Był mężczyzną eleganckim, zawsze wykwintnie ubranym. Był człowiekiem czarującym, uprzejmym i dobrze wychowanym.
Bohater mieszkał sam i był miłośnikiem sztuki i muzyki. Lubił gromadzić w domu wartościowe przedmioty. Uwielbiał również muzykę, był częstym bywalcem oper i teatrów. Jednak najbardziej czego nie znosił to dźwięków katarynek. Jak tylko w kamienicznym podwórzu pojawiał się kataryniarz, rozzłoszczony pan Tomasz przeganiał, płacił nawet stróżowi, by ten w ogóle go nie wpuszczał. Bywał wobec nich szorstki, niemiły, a nawet wredny. Nie interesowało go, że to ich sposób na zarobek, nie wczuwał się w ich sytuację, bo go zwyczajnie nie obchodziła. Był wobec nich egoistyczny. Jednak pewnego dnia sytuacja się zmieniła, gdy pan Tomasz dostrzegł, że pewna, radosna dotąd dziewczynka, posmutniała i zgasła w niej radość i błysk w oczach. Jak się wkrótce okazało była to niewidoma osóbka, której jedyną radością był taniec w rytm muzyki z katarynki. Widok ten bardzo wzruszył pana Tomasza i dlatego zmienił zdanie co do katarynek. Postanowił, że kataryniarze mogą przychodzić na podwórko, by sprawiać radość małemu, niewinnemu dziecku. Dziewczynka odzyskała radość, tańczyła i klaskała w rytm muzyki. Znów była szczęśliwym i pogodnym dzieckiem. Bohater postanowił również pomóc dziewczynce i zaproponował wizytę u najznamienitszego okulisty, który pomógłby odzyskać dziewczynce wzrok.
Bohater był niezwykłym człowiekiem. Z natury był dobry, pomocny i bezinteresowny, jednak życie zawodowe i pogoń za rzeczami materialnymi z czasem wyciszyły u niego empatię i wrażliwość na ludzkie dramaty. Jednak widok małej dziewczynki, tańczącej przy muzyce z katarynki wywołał w panu Tomaszu lawinę pozytywnych uczuć i emocji.
Pan Tomasz był wspaniałym człowiekiem, wrażliwym na niedolę innych. Nie pozostał obojętny wobec krzywdy niewidomej dziewczynki. Postanowił jej pomóc i znaleźć najlepszego specjalistę, który mógłby pomóc odzyskać dziecku wzrok. Okazał serce, współczucie i empatię wobec dziewczynki i jej nieszczęścia. Był człowiekiem bezinteresownym. Był również niezwykle cierpliwy i gotów do poświęceń. Pomimo iż nienawidził dźwięków katarynki, pozwalał kataryniarzom grać, tylko po to, by sprawić dziecku przyjemność. Jeden szczery uśmiech szczęśliwego dziecka sprawił, że bohater zmienił zdanie co do muzyk płynącej z katarynki. Świadczy to o wielkim człowieczeństwie i wrażliwości na niedolę. Pan Tomasz okazał się wspaniałym człowiekiem, dobrym , uczynnym i niezwykle wrażliwym.
Kilka pytań i odpowiedzi dotyczących głównego bohatera noweli “Katarynka” Bolesława Prusa, Pana Tomasza, z uzasadnieniami:
1. Pytanie: Dlaczego Pan Tomasz na początku opowiadania jest przedstawiony jako postać egoistyczna?
Odpowiedź: Pan Tomasz jest przedstawiony jako egoista, ponieważ wykazuje brak zainteresowania i empatii wobec innych, szczególnie kataryniarzy i ich muzyki. Jego postawa wynika z ograniczonego postrzegania świata i skupienia się wyłącznie na własnych potrzebach i pragnieniach.
Uzasadnienie: Postać Pana Tomasza na początku opowiadania symbolizuje typowego przedstawiciela burżuazji, który koncentruje się na sobie i swoim komforcie, ignorując potrzeby innych, co jest często krytykowane w literaturze pozytywistycznej.
2. Pytanie: Jakie wydarzenie przyczynia się do zmiany postawy Pana Tomasza?
Odpowiedź: Kluczowym momentem, który wpływa na zmianę postawy Pana Tomasza, jest dostrzeżenie przez niego niewidomej dziewczynki tańczącej przy dźwiękach katarynki. To wydarzenie budzi w nim empatię i sprawia, że zaczyna dostrzegać wartość i potrzeby innych ludzi.
Uzasadnienie: Spotkanie z niewidomą dziewczynką jest momentem przełomowym, który pozwala Panu Tomaszowi zobaczyć świat z innej perspektywy. Doświadczenie to ujawnia mu, jak ważną rolę w życiu innych osób może odegrać coś, co on wcześniej lekceważył.
3. Pytanie: Jak przemiana Pana Tomasza wpływa na jego stosunek do muzyki katarynki?
Odpowiedź: Po swojej przemianie Pan Tomasz zmienia swoje nastawienie do muzyki katarynki, zaczynając ją doceniać jako źródło radości i pocieszenia dla innych, a nie tylko jako uciążliwy hałas.
Uzasadnienie: Ta zmiana nastawienia jest wyrazem ogólniejszej przemiany jego postawy życiowej – z egoizmu na empatię i zrozumienie. Pan Tomasz zaczyna rozumieć, że muzyka katarynki, która wcześniej była dla niego jedynie irytacją, dla innych może być źródłem radości i ukojenia.
4. Pytanie: Jaką rolę w przemianie Pana Tomasza odgrywa niewidoma dziewczynka?
Odpowiedź: Niewidoma dziewczynka odgrywa kluczową rolę w przemianie Pana Tomasza, ponieważ jej szczere i niewinne szczęście, wyrażone przez taniec do muzyki katarynki, otwiera jego oczy na wartość empatii i altruizmu.
Uzasadnienie: Dziewczynka, będąca symbolem niewinności i radości, pomimo swojego kalectwa, pomaga Panu Tomaszowi zdać sobie sprawę z ograniczeń jego własnego postrzegania świata i wagi małych gestów, jakimi można poprawić życie innych.
