Jedną z bohaterek występujących w powieści „Potop” H. Sienkiewicza była Oleńka Billewiczówna. Dziewczyna była wnuczką Herakliusza Billewicza, który przeznaczył ją na żonę Andrzejowi Kmicicowi. Jeśli jednak dziewczyna nie pokochałaby go, musiałaby wstąpić do klasztoru, bo taka była ostatnia wola jej dziadka.
Oleńka była piękną młodą dziewczyną, „oczy jej miały barwę chabru, czarna brew nad nimi odbijała od białego czoła jak heban, a płowy włos lśnił się jakby korona na głowie królowej. I patrzyła śmiało, oczu nie spuszczając, jako pani w swoim domu gości przyjmująca, z jasną twarzą, odbijającą jeszcze jaśniej od czarnej jubki obramowanej gronostajami. Tak poważnej i wyniosłej panny nie widzieli jeszcze ci wojakowie, przywykli do innego pokroju niewiast, toteż kłaniali się jej szeregiem”.
Była osobą delikatną i wrażliwą, a przy tym niezwykle dumną i honorową. Miała ogromne poczucie sprawiedliwości, ceniła sobie ludzi religijnych, odpowiedzialnych i patriotów. Od pierwszego wejrzenia pokochała Andrzeja Kmicica, ale ubolewała nad jego zachowaniem i występkami. Pragnęła by się zmienił i wielokrotnie dawała mu szansę. Była cierpliwa i konsekwentna. Bardzo cierpiała, gdy jej ukochany dopuścił się zdrady, nie mogła mu przebaczyć, ale nie miała również siły, by przestać go kochać. Nie rozumiała jego postępowania, ale nie znała również faktów świadczących na jego korzyść.
Była również bardzo pobożną kobietą. Często się modliła, a nawet szukała schronienia w klasztorze, gdy zawiodła się na swoim ukochanym. Była mu jednak bardzo oddaną, pomimo jego złych uczynków, nie przestawała go kochać, wierzyła w niego, i w to, że zmaże czynami plamę na honorze i odkupi swoje winy. Nie potrafiła przestać go kochać, chociaż próbowała. Była wierna swojemu sercu, chociaż rozum podpowiadał jej co innego. W ostatecznym rozrachunku, spełniła się jej wola, Kmicic odkupił swoje winy, przysłużył się ojczyźnie, a ona ze spokojnym sumieniem mogła poślubić ukochanego.
Oleńka wychowywała się w bardzo patriotycznej rodzinie. Jej krewni byli rycerzami, ludźmi honoru i odwagi. Dlatego też i w Kmicicu doszukiwała się podobnych zalet. Początkowo była nim mocno rozczarowana, ale wielokrotnie dawała mu szansę na zmianę. Ta nastąpiła dopiero wtedy, gdy Kmicic pod nowym nazwiskiem próbował zrehabilitować się za wcześniejsze błędy. Dziewczyna doceniła jego wysiłki i poświęcenie. Było jej wstyd, że w niego zwątpiła, ale była również bardzo szczęśliwa, że mogła go wreszcie odzyskać i poślubić, takim jakim go sobie wymarzyła, człowieka szlachetnego, honorowego i niezłomnego patriotę.
Oleńka Billewiczówna była wspaniałą postacią, kobietą szlachetną, odpowiedzialną i wielką patriotką. Była osobą pobożną, dobrą, potrafiącą docenić cudzy trud i poświęcenie. Była mądrą kobietą, która umiała dobrze doradzać i podejmować właściwe decyzje. Szanowano ją i doceniano. Mówiono o niej, że ma „męski umysł”. Była kobietą silną i zdecydowaną oraz konsekwentną w działaniu. Była również szalenie odważną kobietą, nie bała się walczyć, kiedy Szwedzi napadli na Wołmontowicze. Nawet w chwilach grozy potrafiła jasno i trzeźwo myśleć. Nigdy nie ulegała panice ani strachowi. Była doskonałą kandydatką na żonę dla Kmicica, człowieka oddanego ojczyźnie i rodakom. Oleńka była dumną Polką i patriotką, osobą godną naśladowania i najwyższego szacunku.
