„Jerozolima wyzwolona” Torquato Tasso – analiza utworu
Torquato Tasso to bardzo znany włoski poeta. Zainteresowanie jego osobą było związanie nie tylko z wyjątkową twórczością ale także barwną biografią. Tasso cierpiał na ciężką chorobę nerwową oraz manie prześladowczą, miewał napady szaleństwa, cierpiał prawdziwe fizyczne i psychiczne katusze. Jego stan był na tyle poważny, że musiał spędzić 7 lat w szpitalu. Analizując dzieła tego autora można by rozważać czy i na ile ich tematyka oddaje stan autora.
„Jerozolima wyzwolona” to jedno z bardziej znanych dzieł tego poety. Utwór utrzymany jest w konwencji eposu rycerskiego, styl wypowiedzi jest wzniosły, język uroczysty i ozdobny, występują nieprzeciętne postacie. Należy również zauważyć że zachowano jedność akcji głównej i epizodów pobocznych. Całość zawiera się w dwudziestu pieśniach napisanych oktawą.
Utwór ukazuje czasy końcowej fazy pierwszej krucjaty chrześcijańskiej przewodzonej przez Godfryda de Bouillon. Opisany jest moment oblężenia i zdobycia Jerozolimy. Fakty historyczne nie stanowią jednak o wyjątkowości dzieła a losy i przygody bohaterów. Chcąc wskazać kilka z najważniejszych wątków można wymienić: opuszczenie obozu przez rycerza Rinaldo pogrążonego w miłosnej niewoli, tragiczną miłość Tankreda do Saracenki Kloryndy oraz Saracenki Erminii do Tankreda, zazdrość brata Godfreda. W dziele ukazany zostaje również świat pozaziemskich mocy, czarnoksiężnik Ismena, cudowne ogrody czy zaklęty las. Przyroda jako wielka siła współuczestniczy we wszystkich przeżyciach bohaterów. Wzorem i ideałem rycerza staje się postać Godfreda – samotnego przywódcy krzyżowców.
Chcą wskazać cechy, które świadczą o wyjątkowości „Jerozolimy wyzwolonej” należy również wymienić najważniejsze zagadnienia których podjął się Tasso. Poprzez losy bohaterów ukazany zostaje motyw cierpienia człowieka, którego przyczyną staje się: samotność, poczucie klęski, zawód miłosny czy śmierć. Całość przepełnia atmosfera smutku i bezradności. Człowiek bezradny wobec sił natury oraz napotkanych trudności wielokrotnie czuje zagubienie. Dokonywane wybory często ważą się pomiędzy pragnieniami duszy a ciała. Niemożność dokonania i oceny najwłaściwszego wyboru sprawia, że człowiek jest wewnętrznie rozdarty. Ważne aby podkreślić, iż autor dokonał w utworze introspekcji poprzez utożsamianie się z bohaterami utworu, opisy wspomnień, odczuć, marzeń dokonał analizy własnej psychiki. Całość dopełnia dwoistość przedstawionego obrazu, świat zjawisk nadprzyrodzonych przeplata się z rzeczywistością. Postacie fantastyczne, metafizyczne poruszają się po świecie żołnierzy, miasta posiadają tajemnicze podziemne krainy, nawet drzewa to zaklęte potępione ludzkie dusze.
