Jarosław Iwaszkiewicz interpretacja „Oktostychów”
Jarosław Iwaszkiewicz jako poeta zadebiutował tomem zatytułowanym „Oktostychy” wiersze te charakteryzują się budową ośmiowersową, dominuje w nich swoisty dla poety estetyzm i dbałość o formę. Choć wydawać by się mogło, że poruszone w utworach tematy są błahe nie wykluczają jednak prezentacji refleksji filozoficznych, w wierszach dominuje kontrast, tematy są lekkie i ulotne a mimo to ukazują artyzm kompozycji co dodatkowo eksponuje umiejętności poety. Najbardziej znane oktostychy Iwaszkiewicza to:
„Prolog”, wiersz ten można potraktować jako wyjaśnienie genezy całego tomu, Iwaszkiewicz ukazuje jak powstały oktostychy wskazując jednocześnie gdzie rodzi się poezja. Cel poezji to nie zachwyt nad codziennością ale utrwalanie wspomnień, zapisywanie ich tak by mogły przetrwać nienaruszone: „ dusza ma czująca odwiecznych wspomnień echem ”. Iwaszkiewicz w swojej twórczości odnajduje spokój i harmonię, łączy się z naturą, zastanawiają go i poruszają wszystkie najpiękniejsze zjawiska świata, pochwala przyrodę ukazując jej niezwykłość: „ jesienny, złoty grot zachodzącego słońca ”. Należy stwierdzić, że poeta dzięki twórczości odnajduje upragnione szczęście i spokój, jest ona utrwaleniem najpiękniejszych i najistotniejszych elementów jawiąc się jako drogocenny naszyjnik, jak mówi cytat: „rząd pereł..”, „w naszyjniku tym cała moja radość ”,naszyjnik jest zbudowany z oktostychów „nizane oktostychy, bezsłoneczna bladość dni, dobre promienie psychy”, wszystkie zebrane w cyklu utwory tworzą więc jedną spójna całość zaspokajając wszelkie potrzeby autora.
„Erotyk”, to wiersz w którym wyraźny jest kontrast pomiędzy klasycznością gotyku i krzykliwym barokiem. Pocałunek który miał stać się tematyką wiersza nie jest bowiem erotykiem, pozostał tylko: „ust dotyk” reszta to jedynie marzenie. Zestawienie to ma miejsce w wierszu prawdopodobnie dlatego, że poetę zainteresował sam gatunek jakim jest erotyk , to do niego próbował przypisać pocałunek, okazuje się jednak, iż mimo pragnienia aby była to barokowa sztuka powstał ulotny wiersz. Wniosek ten ukazuje nostalgię, smutek, rozczarowanie: „że wszystko co wymarzę to ten tu erotyk”.
„Szczęście”, całość wiersza ukazuje tytułowe szczęście z punktu widzenia podmiotu lirycznego, peta uważa, że jego podstawę stanowi przeżywanie świata, zauważanie niedostrzeganych przez innych elementów. Każdy nawet najmniejszych szczegół stanowi bowiem dowód niezwykłości natury, każda chwila jest bezcenna, niesie ze sobą niepowtarzalne zjawiska. Podmiot liryczny przeżywając wszystkie te stany wyraża radość: „ smakować każdy krok swój po białej , twardej drodze”. Poeta jako jednostka wrażliwa pragnie także okiełznąć przyrodę i otaczającą go rzeczywisto: „czuć, jak rumak wartki pod jarzmem dłoni chyli”, poznać ją zrozumieć i dzięki temu posiąść zdolność kierowania swoim życiem. To on bowiem jako pan swojego losu chce równoważyć odczuwaną intensywność i spokój, łączyć je ze sobą i dobierając „odpowiednie ilości”. Podmiot liryczny przez cały utwór wyraża zachwyt otaczającym go pięknem, każdy element przyrody jest drogocenny : „jak kryształ szklanej kuli czuć dnie we wnętrzu dłoni”. Tytułowe szczęście stanowią bowiem odczucia zmysłowe, głębokie przeżywanie świata jest jego podstawą. Poeta posiada niezwykłą moc potrafi bowiem jako jeden z nielicznych w każdym momencie dostrzec piękno i radość, wobec, której obojętnie przechodzą inni. Obraz stworzony w wierszu stanowi uwidocznienie stanów odczuwanych przez poetę. Autor celowo podkreśla w jaki sposób artysta postrzega i odczuwa świat. Dodatkowym zabiegiem mającym uwypuklić opis jest kolorystyka zastosowana w utworze, to kolejny dowód na kunszt poety, który poprzez połączenie światła i koloru sprawia, że wiersz wydaje się czysty i krystaliczny, przepełniony prawdziwym szczęściem płynącym z delektowania się sztuką: „biel kwietnych drzew ”, „biała, twarda droga ”, „słońca światło ”, kryształ szklanej kuli ”.
