Jan Chryzostom Pasek – „Pamiętniki” – analiza

Realizując powyższą tematykę warto zaznaczyć, że pamiętnikarstwo barokowe było szeroko rozpowszechnione w ówczesnym czasie, codzienne zapiski kręgów szlacheckich ukazywały wydarzenia istotne i ważne dla całego kraju a także błahe i prowincjonalne. Wielu autorów pisało pamiętniki jednak  to właśnie dzieło tego autora przetrwało niosąc ze sobą szereg wartości mentalnych i historycznych. Dokonując analizy „Pamiętników” należy zauważyć, iż obejmują one ponad 30 lat z życia autora, od roku 1656 do 1688. Pierwszą część ukazuje czasy wypraw wojennych druga życie na wśi.

 

W poniższym wypracowaniu wyjaśniono czym było pamiętnikarstwo barokowe, wytłumaczono pojęcia: dariusze, zapisy gawędziarskie, kroniki rodzinne,  omówiono sylwetkę autora, wskazano cechy i wartości utworu. Całość zawiera 473 słowa.

Jan Chryzostom Pasek – „Pamiętniki” – analiza

Jan Chryzostom Pasek jest autorem „Pamiętników, należy zauważyć, że jego dzieło obecnie stanowi jeden z najwybitniejszych zabytków tego rodzaju piśmiennictwa. Wielu autorów pisało pamiętniki, które były popularne w siedemnastowiecznej Polsce i  stanowiły swoistą modę epoki baroku. Jednak  to właśnie dzieło tego autora przetrwało niosąc ze sobą szereg wartości mentalnych i historycznych.

Przechodząc do bezpośredniej analizy utworu warto również zaznaczyć, że pamiętnikarstwo barokowe było szeroko rozpowszechnione w ówczesnym czasie, codzienne zapiski kręgów szlacheckich ukazywały wydarzenia istotne i ważne dla całego kraju a także błahe i prowincjonalne. Z czasem dzieła te stały się cennym źródłem informacji na temat życia i obyczajów panujących w kręgach szlacheckich. Piśmiennictwo pamiętnikarskie można również podzielić na : dariusze – pisane codziennie, zapisy gawędziarskie – obejmujące wszelkie gawędy i legendy oraz raptularze czyli kroniki rodzinne.

„Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska są ciekawą lekturą również dla tego, że sam autor był bardzo barwną postacią. Urodzony w roku 1636 pochodził z drobnej szlachty, następnie służył w wojsku pod komendą Czarneckiego, to w tym okresie podróżując między innymi do Danii obserwował i krytykował obyczaje zagraniczne za jedyne słuszne uznając rodzime. Gdy w roku 1667 autor zakończył wojenne podróże na stałe osiadł na gospodarstwie czynnie uczestnicząc w elekcjach króla Korybuta Wiśniowieckiego. To między innymi z pamiętników dowiadujemy się, iż był kłopotliwym mieszkańcem, wszczynał awantury, wiódł szerokie procesy z sąsiadami. Pasek zmarł w roku 1701 mając 65 lat.

Dokonując analizy „Pamiętników” należy zauważyć, iż obejmują one ponad 30 lat z życia autora, od roku 1656 do 1688. Pierwszą część można również nazwać wojenną, zawiera ona bowiem opis czasów służby pod komendą Czarnieckiego. Pasek ukazuje los żołnierza, liczne walki, które przyszło stoczyć w boju. Należy zauważyć, że szereg przykładów mających świadczyć o męstwie i odwadze autora jest przerysowanych stąd należy poddać w wątpliwość ich wiarygodność. W utworze odnajdujemy również obraz nagannego zachowania wojska, dowodem są datki i łupy ściągane od ludności.

Druga cześć „Pamiętników” ukazuje życie na wsi, choć dążąca do wzorca zawartego w utworze „Żywocie człowieka poczciwego” Reja, znacznie odbiega od tego przykładu. W tekście wychodzą na jaw wszelkie spory sąsiedzkie, pycha, zarozumiałość czy zrywanie sejmów. Wiele z informacji również w tej części należy traktować z przymrożeniem, przykład może stanowić opis ukochanej Paska, wybranka nadobna i inteligentna z żalem serca została odstąpiona królowi.

Mimo, iż pamiętniki zawierają szereg przekoloryzowanych opisów posiadają również niepodważalne wartości. Należy wymienić tu: prezentację życia ówczesnego szlachcica, jego mentalności, obyczajów obowiązujących w wojsku i na wsi. Opisy te sprawiają, że utwór stanowi cenny dokument. Kolejną ważną cechą jest wspominanie i opisywanie tak ważnych wydarzeń jak: walka ze Szwedami, Tatarami,  wojna z Moskwą, odsiecz Wiednia to dzięki nim utwór jest źródłem historycznym.

Analizując Pamiętniki można również wyłonić ich walory artystyczne: barwny, obrazowy a nawet dosady styl, epizody fabularne, żywe opisy batalistyczne, humor i ironię, typ narracji zbliżony do powieściowego a także niepodważalny talent gawędziarski autora.

„Kwiatki św. Franciszka„- omówieni utworu, wypracowanie
„Kwiatki św. Franciszka„- omówieni utworu „Kwiatki św. Franciszka„ to dzieło stanowiące zbiór opowieści na temat życia świętego Franciszka z...
Mały Toomai – charakterystyka postaci, „Księga dżungli”
Mały Toomai jest jednym z głównych bohaterów książki R. Kiplinga „Księga dżungli”. Jest synem poganiacza słoni, Dużego Toomai. Ma 10 lat i jest...
Czarny Rafał – charakterystyka bohatera „Historia żółtej ciżemki”
Jednym z bohaterów występujących w książce A. Domańskiej pt.: „Historia żółtej ciżemki” był Czarny Rafał. Mężczyzna „wzrostu był więcej niż średniego,...
Wypracowanie - charakterystyka Harpagona – „Skąpiec” Moliera
Harpagon jest tytułowym bohaterem dramatu Moliera, Pt: „Skąpiec”. Jest to około sześćdziesięcioletni mężczyzna, dla którego najważniejsze w życiu...
Interpretacja tytułu „Zdążyć przed Panem Bogiem”, wypracowanie
„Zdążyć przed Panem Bogiem” – interpretacja tytułu Na wstępie należy wskazać jakim gatunkiem literackim jest ta lektura, Niestety ze względu...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *