„Giaur” G. Byrona tematyka i cechy romantyczne utworu
G. Byron jest autorem opowieści „Giaur”. Tytuł oznacza „imię” głównego bohatera, tak naprawdę jednak jak dowiadujemy się z lektury jest to jedynie przyjęta „umowna nazwa”. Główny bohater, tajemniczy młodzieniec znalazł się bowiem w Turcji, jest to dla niego obcy kraj i kultura, muzułmanie z którymi nie był w stanie się komunikować określili go terminem „giaur” czyli po prostu innowierca. Cała akcja utworu pełna jest napięcia i dramatycznych wydarzeń, od początku bowiem główny bohater napotyka przeszkody. Gdy zakochuje się ze wzajemnością w pięknej Lelilę nie może spełnić uczucia. Kobieta jest bowiem własnością tureckiego baszy, Hassana. Jako jedna z jego żon jest niewolnicą, zdrada męża w tej kulturze jest niedopuszczalnym czynem stąd romans z Giaurem doprowadza do tragedii. Hassan dowiedziawszy się o niewierności żony bez wahania wywozi ją nocą w związanym worku i wrzuca do morza skazując na śmierć. Giaur zauważa brak ukochanej zaczyna jej nadaremne poszukiwania gdy w końcu dowiaduje się prawdy pragnie dokonać zemsty. Bez skrupułów organizuje gromadę zbójników z którymi przyczaja się i napada na zabójcę Leili w trakcie jego wyprawy po kolejna żoną. Giaur sam walczy z Hassanem, wygrywa pojedynek niestety okazuje się, że zemsta nie przynosi mu oczekiwanej ulgi, nic nie jest bowiem w stanie wskrzesić ukochanej. Bohater nie mogąc poradzić sobie z własnymi emocjami, znaleźć ukojenia postanawia odizolować się od świata, pozbywszy się całego majątku na rzecz klasztoru pozostaje w nim na okres sześciu lat. Przez cały ten czas główny bohater zmaga się sam z własnymi myślami, nikt nie może mu pomóc gdyż przyjął milczenie w którym wytrwale pozostawał. Giaur w osamotnieniu walczył z własnym sumieniem i moralnymi rozterkami, zabójstwo okazało się bowiem jedynie aktem cierpienia, rozgoryczenia i pragnienia zemsty nie przyniosło jednak spokoju ani zadośćuczynienia za przeżyte cierpienia. Bezustanna męka spowodowana wewnętrzną walką z własnymi odczuciami sprawiła, że Giaur przemówił w godzinie swej śmierci ujawniając swój los i postępki, mając nadzieję, że spowiedź uwolni go od doczesnego bólu.
Jak widać tragiczne losy bohatera są już cechą romantyczną utworu. Giaur przez całe opowiadanie pozostaje indywidualistą, jednostką wyobcowaną i niezrozumianą . Wpływ na tę sytuację ma miejsce jego pobytu obcy kraj, kultura i wiara, które wpływają na jego niedostosowanie a także uczucia i przeżycia. Jego miłość i rozpacz pozostaje bowiem niezrozumiana powodując nieustające cierpienia. Innymi elementami, które wskazują na cechy romantyczne tego utworu to : orientalizm, cała akcja rozgrywa się w tureckim haremie, gdzie czytelnik poznaje orientalną terminologie jak: basza, dziryt, emir, odaliska, derwisz itp., tajemniczość: wiele wątków pozostaje nie wyjaśnionych, czytelnik musi się domyślać, imię i pochodzenie głównego bohatera pozostaje niewiadomą przez luki w życiorysie. Nawet moment zabójstwa Leili owiany jest tajemnicą niewyjaśnionych i dziwnych okoliczności, mistycyzm: przejawia się on w pośmiertnym „widzeniu” Leili , którego Giaur doświadcza podczas pobytu w klasztorze. Ostatnią z cech utworu, która wskazuje na romantyzm jest motyw nieszczęśliwej miłości. Giaur bez względu bowiem na szczerość swych uczuć z góry skazany jest na zawód i cierpienie gdyż jego wybranka jest już żoną tureckiego baszy. Bunt Giaura niegodzącego się z zaistniałą sytuacją jego cierpienia duchowe oraz rozterki moralne są wyraźnymi cechami, które uwypuklają pozostałe cechy romantyczne utworu.
