Doktor Mortimer był jednym z bohaterów powieści A. Conan Doyle`a zatytułowanej „Pies Baskervillów”. To właśnie ta postać była inicjatorem wydarzeń ukazanych w powieści. Doktor przyjechał do Londynu, do detektywa Holmesa i doktora Watsona, by opowiedzieć historię tajemniczych zgonów w rodzinie Baskervillów, z którą Mortimer był zaprzyjaźniony i prosić o pomoc w rozwikłaniu tajemniczej śmierci sir Charlesa Baskervilla.
Doktor Mortimer był chirurgiem i lekarzem rządowym gmin: Grimpen, Thornsley i High-Barrow. Potocznie mówiąc był lekarzem wiejskim, jednak wcale na takiego nie wyglądał.
„Doktor Mortimer był bardzo wysoki, chudy, miał długi haczykowato zakrzywiony nos, wystający między parą szarych, blisko osadzonych przenikliwych oczu, iskrzących się za okularami w złotej oprawie.
Ubrany był w tradycyjny, choć nieco zaniedbany strój, charakterystyczny dla lekarzy; miał wytarty surdut, spodnie były obszarpane u dołu. Mimo młodego wieku plecy miał zgarbione, a głowę pochyloną naprzód. Na jego twarzy malowała się wielka dobroduszność.”
Jednak był to człowiek inteligentny i bystry, stanowczy, przenikliwy i praktyczny. Był bardzo uczciwym i praworządnym człowiekiem. Dążył do poznania prawdy i rozwiązania tajemniczej śmierci sir Charlesa, którego był lekarzem i jednocześnie przyjacielem.
Doktor Mortimer miał przy sobie rękopis z 1742 roku, który powierzył mu sam Charles Baskerville. Zawierał on informacje o rodzie Baskervillów i klątwie, jaka na nim ciążyła. Była to legenda o ogromnym czarnym psie, ziejącym ogniem i ognisto krwistym wzroku, który zabijał po kolei członków rodu Baskervillów.
Jakub Mortimer niezwykle cenił sobie przyjaźń z sir Charlesem i dlatego z pełną determinacją pragnął dążyć do odkrycia prawdy, a jedyną osobą, która mogła mu pomóc, w jego przekonaniu był właśnie detektyw Holmes. Mortimer przekazał Holmesowi wszystkie informacje, jakie tylko posiadał i rozpoczął ścisłą współpracę. Był bardzo pomocny, zdyscyplinowany i chętnie wykonywał polecenia detektywa.
Mortimer był również człowiekiem odważnym, bo nie bał się krążącej klątwy i podjął świadomą decyzję o znalezieniu mordercy swojego przyjaciela, co świadczyło o wielkim przywiązaniu do sir Charlesa. Dla poznania prawdy był gotów do największych poświęceń. Nie poddawał się, nie rezygnował. Był uparty i wytrwały w dążeniu do celu.
Mortimer był towarzyską osobą i troskliwą, chętnie pomagał ludziom. Zapewnił również opiekę sir Henremu, któremu szwankowały nerwy na skutek przeżyć, jakich doznał po spotkaniu z morderczą i przerażającą bestią. Był wspaniałym i oddanym lekarzem, dobrym i szczerym człowiekiem, nikomu nie odmówił pomocy.