„Bagnet na broń” interpretacja wiersza Władysława Broniewskiego
„Bagnet na broń” to jeden z bardziej znanych i znaczących utworów Władysława Broniewskiego. Pojawił się on w druku dziewiątego kwietnia 1939 roku w czasopiśmie „Czarno na białem”. W okresie tym Hitler upominał się o prawa do Gdańska i Pomorza, konflikt stał się nieunikniony, Europę czekała II wojna światowa. Tematyka i charakter wiersza wpłynęły na jego popularność, nawet po wybuchu wojny pozostawał przechowywany w odpisach.
Użyty w tytule wiersza zwrot – „Bagnet na broń” pojawia się w treści utworu jako wykrzyknienie, zwrot ten ma bowiem podkreślać siłę apelu skierowanego do narodu. Władysław Broniewski w utworze zastosował podwójny podmiot liryczny. W pierwszych zwrotkach poeta występuje w pierwszej osobie liczby pojedynczej i zwraca się do rodaków, apelując o mobilizacje do walki w obronie ojczyzny. W kolejnych zwrotkach podmiot liryczny staje się zbiorowy, poeta utożsamia się z całym narodem i przemawia w jego imieniu co bardzo wzmaga napięcie w utworze.
Należy stwierdzić, że wiersz „Bagnet na broń „ stanowi apel do narodu, utwór reprezentuje typ liryki patriotycznej i tyrtejskiej, czyli takiej, która ma za zadanie wzywać do walki, budzić emocje i potrzebę działania. W pierwszej części wiersza podmiot liryczny ukazuje czytelnikowi ojczyznę jako dom, miejsce w którym każdy powinien czuć się swobodny i bezpieczny, dom jest bowiem symbolem najbliższym każdemu człowiekowi. To miejsce zostaje jednak zaatakowane, autor wyraźnie podkreśla nadchodzącą tragedię: „Kiedy przyjdą podpalić dom, ten w którym mieszkasz Polskę, kiedy rzucą przed siebie grom, kiedy runą żelaznym wojskiem”. Opis ten, budzący niepokój i grozę ma wywołać w narodzie pragnienie walki, obrony ojczyny – bezcennej wartości. Poeta dokładnie wskazuje moralny obowiązek obywateli : „ty, ze snu podnosząc skroń stań u dziwi…, bagnet na broń”. Obowiązkiem każdego jest stanąć do walki, bez względu na sytuację oraz dzielące rodaków różnice w obliczu zagrożenia Polski naród powinien zjednoczyć swe siły , zapominając o dawnych utarczkach i podziałach politycznych: „Są w ojczyźnie rachunki krzywd obca dłoń ich też nie przekreśli”. Broniewski w wierszu przywołuje także postać Cambronnea jako przykład dla wszystkich, to on bowiem podczas walki pod Waterloo wypowiedział zwrot „gwardia umiera ale nie poddaje się”. To znaczy, że bez względu na warunki, przeważającą siłę wroga czy inne okoliczności należy walczyć do samego końca, nie wątpić i nie poddawać się, „a gdyby umierać przyszło, przypomnimy co rzekł Cambronne i powiemy to samo nad Wisłą”, nawet w obliczu śmierci duch walki pozostanie i będzie motywować kolejnych. Autor w wierszu ukazał również, jaką role powinna odegrać poezja w obliczu tragedii. Poezja ma odejść od artystycznego opisu a stać się narzędziem wspomagający walkę. Słowa zapisane w wierszu mają pobudzać do walki, jednoczyć naród i wspierać na polu bitwy: „…nie w pieśni troska, Dzisiaj wiersz to strzelecki rów, okrzyk rozkaz”.
Zakańczając należy wskazać budowę utworu. Wiersz złożony jest z czterech części. Autor zastosował następujące środki artystyczne: metafory: ogniomistrzu i serc i …”, apostrofy: ”stań u drzwi”, wykrzyknienia: ”bagnet na broń”, epitety: ” żelaznym wojskiem”.
