Epikureizm jest kierunkiem filozoficznym, swym początkiem sięgającym starożytnej Grecji. Jego twórcą był około roku 306 przed naszą erą był Epikur. Nurt ten kontynuowany również w czasach nowożytnych. Podobnie jak przeważająca liczba nurtów filozoficznych hellenizmu tak i Epikurowie za najważniejszą dziedzinę filozofii uznawali etykę. Dla nich podstawowym zagadnieniem było szczęście, które utożsamiali z przyjemnością.
Szacuje się, iż początkiem epikureizmu była wizyta Epikura w Atenach, gdzie założył szkołę filozoficzną. Nad wejściem do tej szkoły wisiał napis „Gościu, tutaj będzie ci dobrze, tutaj dobrem najwyższym jest rozkosz.” Szkoła ta bardzo szybko przekształciła się w jedną z bardziej elitarnych sekt ezoterycznych, a jej członkiem mógł zostać jedynie zdrowy młodzieniec, koniecznie z zamożnej rodziny. Epikureizm miał konkurencję w postaci filozofii staicyzmu, która w końcowym rozliczeniu okazała się popularniejsza. Dodatkowo epikureizm wraz z Epikurem został wyklęty a jego dzieła były systematycznie niszczone. Doprowadził do tego intensywny rozwój chrześcijaństwa.
Epikur wychodził z założenie, że zanim skorzysta się z jakiejś przyjemności należy rozważyć, czy suma ewentualnego cierpienia, które będzie związane z osiągnięciem tej przyjemności, nie będzie większa od niej samej. Dlatego też stworzył rachunek przyjemności, który wyglądał następująco:
a) radość samego życia – absolutnie podstawową przyjemnością (i najbardziej cenną) jest czysta radość życia. Wg Epikura, gdyby człowieka odciąć nagle od wszelkich bodźców zewnętrznych, odczuwałby on przyjemność z samego faktu istnienia.
b) inne przyjemności bierne, czyli niewymagające świadomego wysiłku – takie jak współodczuwanie radości życia innych istot, podziwianie tworów natury, niezobowiązująca przyjaźń itp.
c) przyjemności czynne – czyli wymagające wysiłku w ich osiągnięciu i często też związane z przykrymi konsekwencjami. Przyjemności te dzieliły się jeszcze na:
– duchowe – takie jak czytanie, oglądanie przedstawień teatralnych, dysputa filozoficzna itp. – które co prawda wymagają wysiłku, ale nie są raczej związane z przykrymi dolegliwościami.
– fizyczne – takie jak jedzenie, seks itp. – które również wymagają wysiłku i są też zawsze obarczone ryzykiem fatalnych skutków ubocznych, takich jak przejedzenie czy choroby weneryczne.
Zobacz testy z języka polskiego dla szkół średnich i gimnazjum