Obraz inteligencji w „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego
Inteligencja jako pojecie społeczne i kulturowe stanowi swoistą „ kastę ”. Inteligencja bowiem jako grupa społeczna stanowi zawsze pewien obraz zasobów intelektualnych narodu. Ich wiedza ma reprezentować główne idee i wartości. To oni jak pisał Wyspiański Stanisław na przełomie XIX i XX wieku mają wieść prym nad resztą społeczeństwa. Powstają pytania: Czy w dzisiejszych czasach nadal tak jest? i Czy inteligencja zawsze może godnie stanowić sumienie narodu?
Stanisław Wyspiański w swym dramacie zatytułowanym ” Wesele ” ukazał dwie kontrastujące ze sobą warstwy społeczne: inteligencję i chłopów. Do zestawienia tego dochodzi podczas zabawy weselnej, w atmosferze wesołości i rozluźnienia szybko wychodzą na jaw prawdziwe zachowania prezentowane przez ich przedstawicieli. Para młoda swym związkiem dokonała mezaliansu, biedna i niewykształcona chłopka wiąże się bowiem z młodym inteligentem. Z założenia powinno okazać, że niema pomiędzy nimi wspólnych zainteresowań czy wyznaczonych celi, jak bowiem ograniczona intelektualnie kobieta mogła by stanowić równego partnera dla wykształconego myśliciela oddanego nauce i rozważaniom nad dalszym losem. Prawda okazuje się jednak zgoła inna od oczekiwań. W zetknięciu z rzeczywistością wychodzi na jaw, że wszelkie mądrości wyuczone przez inteligencje są niezdatne, nie potrafią oni bowiem zastosować ich w rzeczywistości. Żyjąc na co dzień w bogatym na pozór bezpiecznym świecie nie podejmują realnych decyzji a jedynie dywagują na bazie posiadanych poglądów. Gdy ku ogólnemu zaskoczeniu i przerażeniu wszystkich gości przyszło stanąć ramię w ramię z zaborcą zdemaskowane zostają wszelkie pozory. Prosty lud jest gotowy do walki, obrony swych ojczystych korzeni, inteligencja natomiast pozostaje bierna i sparaliżowana przez lęk. Dobrym przykładem jest tutaj postać Dziennikarza, wykształconego człowieka, który bez zastanowienia wybiera podporządkowanie zaborcy a niżeli wprowadzenie w życie swych poglądów. „ Tak jak chochoł czeka na wiosnę, pełną nowych inspiracji ”. Cytat ten podkreśla całkowitą niezaradność i niezdolność inteligencji dowodząc, że w żaden sposób nie potrafi swej wiedzy zastosować w czynach.
Jak widać więc wyraźnie wymowa „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego jest otwarta krytyką inteligencji. Autor w ten sposób uwidacznia prawdziwe oblicze jej przedstawicieli. To ludzie nadmiernie przywiązani do tradycjonalizmu, trzymają się oni go kurczowo nie potrafiąc dostosować się do ówczesnych realiów. Ich przewaga nad prostym ludem polega jedynie na stwarzaniu pozorów, wyznaczaniu niewidzialnych granic poprzez zamożniejszy byt, eleganckie ubrania i wytworny sposób mówienia. W rzeczywistości jednak nie różnią się niczym od chłopów a nawet do nich nie urastają. Chłopi bowiem pozostają szczerzy w swych działaniach, każde swe słowo są w stanie poprzeć czynem. Inteligenci natomiast to zwykli „pozoranci” i „wygodnisie”, lubią mówić i stwierdzać ale za wykonawców idei wola wybierać innych- to oni bowiem w razie porażki poniosą za nią odpowiedzialność. W ten sposób ukazane zostaje rozczarowanie, jak bowiem tacy ludzie mogą stanowić obraz społeczeństwa.
Jaki obraz inteligencji widzimy w “Weselu”?
W “Weselu” Stanisława Wyspiańskiego inteligencja jest przedstawiona jako warstwa społeczna oddzielona od realiów życia codziennego. Mimo wykształcenia i pozornej świadomości społecznej, członkowie tej grupy wydają się niezdolni do konkretnego działania. Ich dyskusje i debaty, choć intelektualnie stymulujące, nie przekładają się na rzeczywiste działania, co autor krytycznie podkreśla.
Jak jest przedstawiona inteligencja w “Weselu”?
Wyspiański portretuje inteligencję jako grupę pełną idei i teorii, ale jednocześnie bezsilną i nieprzystosowaną do rzeczywistości. Inteligenci, tak jak postać Dziennikarza, często wydają się odłączeni od problemów zwykłych ludzi i niezdecydowani w obliczu konieczności podjęcia działania.
Jak Wyspiański ocenił inteligencję?
Ocena Wyspiańskiego wydaje się być krytyczna. Ujawnia on bezradność i bierność inteligencji, która pomimo swojego wykształcenia i pozycji społecznej, nie potrafi przekuć swoich idei w konkretne działania na rzecz narodu. Inteligencja, choć wydaje się być liderem myśli, w rzeczywistości okazuje się niezdolna do wprowadzenia zmian.
Kto reprezentuje inteligencję w “Weselu”?
Reprezentantami inteligencji w dramacie są między innymi Pan Młody – Lucjan Rydel, Dziennikarz i Poeta. Każda z tych postaci reprezentuje różne aspekty inteligencji: od idealizmu i poetyckich aspiracji po praktyczną analizę rzeczywistości i polityki. Jednak wszystkie te postaci łączy wspólna cecha: brak zdolności do przekucia teorii w praktykę.
To wypracowanie analizuje przedstawienie i krytykę inteligencji w “Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. Wyspiański, używając swojego dramatu jako medium, bada ograniczenia i słabości inteligencji, jednocześnie ukazując jej oddzielenie od prostego ludu. Przez to “Wesele” nie tylko rzuca światło na ówczesną sytuację społeczną w Polsce, ale również zadaje pytania o rolę i odpowiedzialność inteligencji wobec narodu.
