„Pan Tadeusz” – sprawa walki narodowowyzwoleńczej
„Pan Tadeusz” to jeden z najbardziej znanych utworów Adama Mickiewicza, powstał on w roku 1834 podczas pobytu autora w Paryżu. Jako oddany patriota nie pozostawał on obojętny na losy ojczyzny, tęskniąc za nią marzył o powrocie. Dostrzegł również prawdziwe oblicze emigracji- widział dzielące ludzi różnice oraz ich problemy z odnalezieniem siebie w nieznanej rzeczywistości. Postanowił więc w jaki kol wiek sposób podnieść na duchu rodaków, stworzyć dzieło, którego treść pozwoli uwierzyć w leprze jutro. Obraz zawarty w utworze ukazuje Litwę jako sen z lat młodzieńczych. Należy dodać, że dodatkowymi motywami mający wpływ na kształt tego utworu są: upadek powstania listopadowego i związane z tym faktem niknące szanse na odzyskanie niepodległości przez Polskę.
Przebywający na emigracji autor pragnął ukazać wszystkim swym rodakom obrazy budzące nadzieje, jak witanie Napoleona czy Legiony Dąbrowskiego. Ten moment miał przecież stworzyć realne szanse zwycięstwa. Postać cesarza ukazana została w pozytywnym świetle – to wręcz bohater idealny, posiada takie cechy jak moc i siła charakteru. Potrafi przewodzić i wieść podległe sobie wojska do zwycięstwa. Stanowisko to ukazuje cytat ”…ów mąż, bóg wojny, otoczon chmura pułków, tysiącem dział zbrojnych, wprzągłszy w swój rydwan orły złote obok srebrnych…”. Kolejnym tematem poruszającym zagadnienie walki narodowowyzwoleńczej jest stanowisko autora do postaci generała Henryka Dąbrowskiego. W lekturze widzimy jak do jego legionów wstępuje Tadeusz i Hrabia oraz przedstawiciele młodszego pokolenia młodzież litewska. W roku 1812 wyruszają oni pod wodzą generała na Rosję. Pośród wszystkich tych obrazów najsilniej zarysowana postacią, która ukazuje tę tematykę jest jednak ksiądz Robak. Ten bernardyn sam przygotowuje powstanie i nie szczędzi wszelkich środków do jego realizacji. Nie poddaje się znając ryzyko, ale dzielnie i niezłomnie dąży do celu. To on przed przybyciem cesarza przygotowywał cało szlachtę i próbował zorganizować powstanie, jak mówi w przytoczonym cytacie: ”… Francuzi uderzają z przodu. A gdyby z tyłu zrobić powstanie narodu?.”. Jego marzeniem jest zdjęcie hańby z rodziny poprzez rozpoczęcie działań powstańczych w Soplicowie. Taka postawą ukazali by swe najwspanialsze cechy, zasłużyli się na polu walki na poczet całej ojczyzny. Wszystkie te opisy i sytuacje oprawione są niesamowita atmosferą. Mickiewicz przyłożył ogromna wagę by wytworzyć nastrój mówiący o wyjątkowości wiosny roku 1812 – „O, wiosno kto cię widział wtenczas w naszym kraju. Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju! „
Należy więc na podstawie powyższych przykładów jednoznacznie stwierdzić, że tematyka narodowowyzwoleńcza jest jednym z głównych wątków utworu. Dzięki poruszaniu kolejnych obrazów autor dawał nadzieje, pokrzepiał swych rodaków. Utwór miał za zadanie jednoczyć cały naród, ukazany w nim bowiem moment walki pokazuje, że idea wolności wywołuje te same uczucia u każdego obywatela. Przedstawiciele wszystkich klas wyzbywają się w tym momencie dzielących ich poglądów i różnic, stają ramię w ramie, jako jedność w walce najważniejszą sprawę- wolność ojczyzny.
