Willy Wonka jest jednym z bohaterów książki napisanej przez R. Dahla pod tytułem „Charlie i fabryka czekolady”. Nie wiele wiadomo o przeszłości bohatera. To dość tajemnicza postać. Wiadomo na pewno, że był właścicielem największej na świecie fabryki czekolady. Od dawna nikt go nie widział, a do fabryki nie przychodzili pracownicy. Jednak pomimo tego widać było, że fabryka prosperuje.
Właściciel fabryki ubierał się dość dziwacznie, nosił frak i cylinder, a jego ubrania miały nietypowe kolory: fioletowy frak czy zielone spodnie.
Wyglądał na zamyślonego i smutnego człowieka. Wydawał się samotny i nieszczęśliwy, a nawet opuszczony, jednak nie dawał tego po sobie poznać. Innym razem śmiał się bez powodu lub mówił dziwne rzeczy. Wzbudzał jednak sympatię swoją osobą.
To on zorganizował konkurs, którego nagrodą było zwiedzenie jego fabryki. W tym celu umieścił w tabliczkach czekolady 5 Złotych Talonów, które upoważniały do wejścia na teren fabryki. Talony trafiły w ręce pięciorga skrajnie różnych od siebie dzieci, które udały się na tę niezwykłą wycieczkę z osobami towarzyszącymi.
Właściciel fabryki, pomimo iż był niezwykle tajemniczą osobą, okazał się bardzo sympatycznym i miłym człowiekiem. Lubił sprawiać przyjemność innym. Zajmował się produkcją wszelkich rozmaitości z czekolady, ale również, co okrywał tajemnicą, produkował też słodycze o właściwościach magicznych, jak na przykład guma do żucia o smaku trzech dań obiadowych.
Willy Wonka chętnie opowiadał o swojej fabryce, swoich wyrobach oraz o niezwykłych pracownikach. Fabryka pana Wonki była ogromna i wspaniale urządzona. Pracowały w niej niezwykłe istoty zwane Umpa-Lumpami, które wykonywały różne prace w zamian za nieograniczony dostęp do kakao, które było ich ulubionym przysmakiem.
Opowiadał gościom o niezwykłych wynalazkach swojego własnego pomysłu i ich zastosowaniu. Pozwalał zwiedzającym na zabawę i dotykanie niektórych przedmiotów. Nie pozwalał jednak na wszystko, gdyż niektóre produkty nie były dokładnie testowane lub znajdowały się w trakcie prób. Jednak wśród gości znajdowała się czwórka dzieci, która nie słuchała poleceń właściciela i miała kłopoty z tego powodu.
Willy Wonka cierpliwie znosił poczynienia niesfornych dzieciaków i z ogromną uwagą przyglądał się Charliemu, który jako jedyny nie popadł w żadne tarapaty i z wielką uwagą słuchał opowieści właściciela. To właśnie jemu podarował całą swoją fabrykę, która okazała się być nagrodą główną w konkursie. Willy Wonka przekonał się do chłopca, nawet go polubił i podjął decyzję, że to właśnie Charlie zostanie jego następcą i kolejnym właścicielem fabryki.
Willy Wonka to niezwykła i tajemnicza postać. Wyglądał jak dziwaki i równie dziwacznie się zachowywał, ale okazał się sympatycznym człowiekiem, przyjaźnie nastawionym do ludzi. Konkurs zorganizował po to, by móc wyłonić godnego siebie następcę. Był niezwykle bystrym i inteligentnym człowiekiem, bardzo spostrzegawczym i domyślnym. Wnikliwie obserwował swoich gości i wiedział, kto zasługuje na bycie jego następcą. Wybrał Charliego Bucketa, którego polubił i obdarzył sympatią. Jego decyzja zmieniła losy chłopca i jego rodziny. Willy okazał się niezwykle pomocnym i wzruszonym na krzywdę i nieszczęście innych. Zaprzyjaźnił się z Charlim i jego rodziną. Sam stał się jej częścią.