„Nowa Heloiza” Jan Jakub Rousseau – propaganda idei sentymentalizmu.
„Nowa Heloiza” wydana w roku 1761 to dzieło Jana Jakuba Rousseau – francuskiego twórcy sentymentalizmu. Wnosił on o powrót człowieka do natury, ta bowiem wyznacza naturalny rytm życia. Świat przyrody stanowił dla niego obszar badań umożliwiających potwierdzenie istnienia stałych cech człowieka i świata. Filozof ten głosił również, że koniecznym jest krytyczne spojrzenie na cywilizację i związaną z nią kulturę. Ta z kolei według niego stanowi rodzaj umowy niebędącej wynikiem prawa naturalnego. Rozwój cywilizacji według Rousseau przyczynił się do zepsucia obyczajów unieszczęśliwiając tym samym ludzkość.
Powieść o której mowa w epoce oświecenia cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Wpływ na tę sytuację miała z pewnością popularność autora ale i tematyka dotycząca miłości. Przechodząc do omówienia „Nowej Heloizy” należy zauważyć jej podobieństwo do starożytnej opowiadania o Heloizie i Abelardzie. W tym słynnym dziele ukazany zostaje romans nauczyciela z uczennicą. Bohaterowie powieści Rousseau są wzorowani na tym przykładzie, ich losy rozgrywają się jednak inaczej, jak mówi sam tytuł autor zaprezentował nową Heloizie.
Głowni bohaterowie to Julia d^ Etanges oraz jej korepetytor Saint – Preux, oboje ze wzajemnością zakochują się w sobie, niestety ówczesne konwenanse społeczne nie pozwalają na taki związek. Świadomość naganności tego uczucia sprawia, że obydwoje mają wyrzuty sumienia, to dlatego mimo możliwości ucieczki, rezygnują z uczucia na rzecz moralnego obowiązku. Gdy korepetytor wyjeżdża Julia poślubia za namową ojca barona de Wolmar. Razem osiadają na wsi i wiodą spokojne, szczęśliwe wręcz sielankowe życie. Po czasie starszy szlachcic okazuje się postacią wielkoduszną, zezwala by były kochanek żony został nauczycielem ich dzieci. Życie Juli i męża mimo błędów jej przeszłości staje się piękne, niestety zakończenie niesie ze sobą smutek. Oto Julia ratując tonącego synka przeziębia się, choruje na zapalenie płuc i umiera.
Obraz, który przedstawił Rousseau to nie tylko wzruszająca powieść ale przede wszystkim propaganda głównych idei sentymentalizmu. Na przykładzie życia Juli, autor ukazuje, iż miłość jest uczuciem, które buduje, uczucia uszlachetniają człowieka, nawet tragiczne zakończenie stanowi swoista naukę, w myśl sprawiedliwości to należyta kara za młodzieńcze winy. Ukazany zostaje również obraz wsi, przyroda oraz ścisły związek człowieka z naturą. To przecież główne spostrzeżenia filozofii autora. Rousseau w książce przeciwstawił obraz miasta – cywilizacji jajko obszar zepsucia moralnego i wsi – natury jako spokoju, radości, prawości.