Tendencje naturalistyczne w literaturze Młodej Polski
Koniec wieku XIX wniósł zmiany w dziedzinie literatury, autorzy zmienili obszar tematyki swych dzieł i osadzili go w rzeczywistości. Nurt ten nazwano – naturalizmem, za prekursora tej tendencji uważa się Emila Zolę. Ten autor jako jeden z pierwszych pisał dzieła o charakterze naturalistycznym. Poruszał w nich problematykę natury człowieka skupiając się na ludziach pochodzących z nizin społecznych, borykających się z szeregiem problemów wewnętrznych i egzystencjalnych. Pozycje te miały charakter empiryczny, eksponujący biologizm człowieka a nawet poruszający zagadnienie dziedziczności. Nurt ten miał za zadanie ukazywać „gorzką” prawdę na temat ludzkiego życia. Jako tematy literackie najbardziej trafne były zagadnienia chorób, śmierci, wszelkiej niedoli i cierpienia ludzkiego. Poruszano tematykę pospólstwa i biedoty tam bowiem najwięcej można było dostrzec rzeczywistych – naturalistycznych przykładów. Ukazując problematykę człowieka skupiano się także na jego wadach, złych nawykach czy skłonnościach, stąd opisy marginesu społecznego, przestępców, prostytucji czy wszelkiego rodzaju rzezimieszków.
Każda powieść o charakterze naturalistycznym przedstawiała losy ludzkie jako przykład mający prowadzić do odkrycia prawdziwej natury człowieka. W Polsce również znaleźli się zwolennicy tego nurtu, którzy ukazali go w swych dziełach między innymi należy wymienić tu:
Gabriele Zapolską: W swych dziełach: „ moralność Pani Dulskiej” czy „Kaśka kariatyda” porusza tematykę złożoności i przewrotności natury ludzkiej. Akcje utworów opiera o postacie odnoszące się do opisu wielu ludzi klasy średniej. W pierwszym z wymienionych utworów ukazuje nam „dulszczyznę”, która jest poniekąd dziedziczna. To pewien zbiór cech, które wyróżniają dana grupę, w tym przypadku rodzinę z pośród innych. Motywem naturalistycznym są również podjęte w dziele tematy: zaściankowość, tabu i obłuda, panująca pospolicie wśród ludzi. Druga pozycja zapoznaje nas z kobieta, która usunęła ciąże. Jak wiadomo postępowanie takie skreśliło by całkowicie tę postać z możliwości spokojnego życia w zakłamanym społeczeństwie. Jej problemy są więc jak najbardziej naturalistyczne, drastyczne opisy pozbawione upiększania rzeczywistości wieńczą dzieło.
Stefan Żeromski: w jego opowiadaniach odnajdujemy szereg przykładów, należy tu wymienić przede wszystkim powieść „Ludzie bezdomni”. Już sama nazwa wskazuje na jego nurt. Autor ukazuje nam wszystkie możliwe problemy z jakimi styka się większość społeczeństwa robotniczego. Ciężka praca, bieda i bezdomność to przewodnie obrazy tego opowiadania. Czują się wyobcowani we własnym kraju, ich problemy są spychane na dalszy plan, nikt bowiem nie chce się podjąć ich rozwiązanie. Żyją, chorują i umierają w tej okrutnej rzeczywistości. A nie mając jakich kol wiek wizji na przyszłość wydają na świat kolejne pokolenia „życiowych nieudaczników”. Należy podkreślić jeszcze jedno dzieło tego autora, które w drastyczny sposób ukazuje naturalizm. Opowiadanie „Rozdziobią nas kruki i wrony” w okrutny sposób mówi o tym jaki los czeka na wszystkich ludzi. Jaką bezcelowością wydają się wszelkie ludzkie działania, skoro życie i tak kończy się śmiercią. Opis leżącego na drodze ciała zmarłego Winrycha, pozbawionego pochówku nie pozostawia żadnych złudzeń. Ludzkie ciało to jedynie mięso, bezwartościowa padlina ,którą rozdzióbią bez cienia wątpliwości tytułowe kruki i wrony.
Władysław Reymont również korzystał z nurtu naturalistycznego. Ślad tego znajdujemy w dziełach :„Ziemi obiecanej” czy nagrodzonych noblem „Chłopach”. To przecież tu autor ukazał prawdziwe oblicze chłopstwa, a na jego przykładzie wszelkie problemy człowieka. Wskazał jak ludzie potrafią być wspaniałomyślni, jak wielki dżemie w nich potencjał, ale odsłonił również ciemną stronę natury człowieka: okrucieństwo, bezduszność, zakłamanie itp. Nie pozostawił on żadnych pozorów czy niedomówień, całość jest uniwersalnym i ponadczasowym opisem rozterek ludzkiego życia.
