Nowela, definicja i geneza

NOWELA jest krótkim utworem zaliczanym do epiki, który charakteryzuje zwarta kompozycja i jeden główny wątek fabularny nieposiadający innych pobocznych zawiłości fabularnych. W utworach tego typu zauważalna jest przewaga motywów dynamicznych gdzie akcja zmierza w kierunku określonego punktu kulminacyjnego. Nowela pozbawiona jest zbędnych opisów dotyczących zarówno bohaterów jak i otaczającej przyrody. Narrator występujący w takich utworach jest obiektywny nieobierający żadnej ze stron, opowiadający rzetelnie przebieg zdarzeń. Utwór ten w widoczny sposób ujawnia motyw wiodący posiadający własną symbolikę, na którym opiera się główne zdarzenie.

 

Nowela początkowo funkcjonowała w przekazie ustnym. Jego narodziny miały miejsce w Jonii, która położona jest w Azji Mniejszej. Tak naprawdę jednak forma ta została rozwinięta i rozpowszechniona przez starożytnych Greków, lubujących się w przejmowaniu przeróżnych wątków z tradycji kultury wschodniej przerabiając je na swoje realia. Ich treścią w przeważającej większości były przygody i przeżycia miłosne. Klasyczny obecnie model noweli nowożytnej wykształcił się w okresie renesansu we Włoszech. Jego najsłynniejszym reprezentantem był Giovanni Boccaccio, twórca Dekameronu.

Pozytywizm jest okresem rozwoju nowelistyki polskiej. Pisarze chętnie wykorzystywali formę noweli, tworząc ponadczasowe arcydzieła gatunku. Główne cechy noweli pozytywistycznej:[wikipedia]

  • doskonale nadawała się do celów moralizatorskich
  • podejmowała aktualną tematykę, bohaterem był zwykły człowiek ukazany w codziennych realiach życia, które odsłaniało niezwykłość lub tragizm ludzkiego losu
  • cechowała ją plastyczność obrazowania
  • opisywała istotę i sens haseł pozytywistycznych (asymilacja Żydów, praca organiczna, emancypacja kobiet, praca u podstaw)
  • była komplementarna wobec powieści, przybliżała fragment malowidła epoki
  • opisywała rzeczywistość w autentycznej przestrzeni i czasie historycznym
  • często ukazywała bohatera zdeterminowanego przez środowisko
  • pokazywała obrazy nędzy, a także wykroczenia i zbrodnie, które owa nędza powodowała
  • nierzadko stanowiła pogranicze publicystyki interwencyjnej, odsłaniała grozę ludzkiego położenia
  • ukazywała portret bohatera i jego biografię.

 

Zobacz testy z języka polskiego dla szkół średnich i gimnazjum

Pastel, malarstwo
Pastel- technika pasteli, ze względu na szerokie możliwości uzyskiwania efektów barwnych sytuowana jest...
Sienkiewicz Henryk, życiorys i twórczość
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, posługujący się pseudonimem „Litwos”, urodził się...
Religia, definicja
Religia jest to system wierzeń oraz praktyk, charakteryzujący relacje pomiędzy w różny sposób rozumianą...
Borowski Tadeusz, życie i twórczość
Tadeusz Borowski urodził się 12 listopada 192 roku w Żytomierzu na Ukrainie, zmarł śmiercią samobójczą...
Uran, planeta Układu Słonecznego
Uran to planeta wchodząca w skład Układu Słonecznego. Jest jednym z gazowych olbrzymów, który w kolejności...
Pismo, wynalazki człowieka
Pismo – dobry wynalazek, dzięki niemu człowiek nauczył się utrwalać swój dorobek; uchodziło za zaklęcie(z...
Genealogia, definicja
Genealogia to jedna z wielu nauk wspierających naukę zwaną historią. Zadaniem genealogii jest badanie...
Bakterie, mikroorganizmy
Bakterie to mikroorganizmy, które charakteryzują się jedno lub wielokomórkową budowa o charakterze prokariotycznym....
Krew, budowa i funkcje
KREW to płyn ustrojowy, który poprzez układ krążenia spełnia funkcję transportową oraz pozwala na komunikowanie...
Ptaki, charakterystyka
Ptaki to zwierzęta stałocieplne należące do kręgowców. Jest to jednocześnie najbardziej zróżnicowana...
Epopeja , Epos , definicja
Epos lub Epopeja to główny i najstarszy gatunek epicki. Z greckiego – epopoiia – poezja epicka. Jest...
Sztalugi, malarstwo
Sztalugi- najskuteczniejszą podpórką podobrazi jest sztaluga malarska. Wyróżniamy dwa rodzaje sztalug:...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *