Nowela, definicja i geneza

NOWELA jest krótkim utworem zaliczanym do epiki, który charakteryzuje zwarta kompozycja i jeden główny wątek fabularny nieposiadający innych pobocznych zawiłości fabularnych. W utworach tego typu zauważalna jest przewaga motywów dynamicznych gdzie akcja zmierza w kierunku określonego punktu kulminacyjnego. Nowela pozbawiona jest zbędnych opisów dotyczących zarówno bohaterów jak i otaczającej przyrody. Narrator występujący w takich utworach jest obiektywny nieobierający żadnej ze stron, opowiadający rzetelnie przebieg zdarzeń. Utwór ten w widoczny sposób ujawnia motyw wiodący posiadający własną symbolikę, na którym opiera się główne zdarzenie.

 

Nowela początkowo funkcjonowała w przekazie ustnym. Jego narodziny miały miejsce w Jonii, która położona jest w Azji Mniejszej. Tak naprawdę jednak forma ta została rozwinięta i rozpowszechniona przez starożytnych Greków, lubujących się w przejmowaniu przeróżnych wątków z tradycji kultury wschodniej przerabiając je na swoje realia. Ich treścią w przeważającej większości były przygody i przeżycia miłosne. Klasyczny obecnie model noweli nowożytnej wykształcił się w okresie renesansu we Włoszech. Jego najsłynniejszym reprezentantem był Giovanni Boccaccio, twórca Dekameronu.

Pozytywizm jest okresem rozwoju nowelistyki polskiej. Pisarze chętnie wykorzystywali formę noweli, tworząc ponadczasowe arcydzieła gatunku. Główne cechy noweli pozytywistycznej:[wikipedia]

  • doskonale nadawała się do celów moralizatorskich
  • podejmowała aktualną tematykę, bohaterem był zwykły człowiek ukazany w codziennych realiach życia, które odsłaniało niezwykłość lub tragizm ludzkiego losu
  • cechowała ją plastyczność obrazowania
  • opisywała istotę i sens haseł pozytywistycznych (asymilacja Żydów, praca organiczna, emancypacja kobiet, praca u podstaw)
  • była komplementarna wobec powieści, przybliżała fragment malowidła epoki
  • opisywała rzeczywistość w autentycznej przestrzeni i czasie historycznym
  • często ukazywała bohatera zdeterminowanego przez środowisko
  • pokazywała obrazy nędzy, a także wykroczenia i zbrodnie, które owa nędza powodowała
  • nierzadko stanowiła pogranicze publicystyki interwencyjnej, odsłaniała grozę ludzkiego położenia
  • ukazywała portret bohatera i jego biografię.

 

Zobacz testy z języka polskiego dla szkół średnich i gimnazjum

Rośliny, charakterystyka
Rośliny to jedno z większych królestw żywych organizmów żyjących na naszej planecie. Do królestwa tego...
Czasownik , definicja
Czasownik jest to część mowy w języku polskim opisująca i przedstawiająca dziejące się czynności i opisująca...
Golarz - kim był, jest
Golarze zajmowali się przede wszystkim goleniem brody i strzyżeniem włosów. Jednak ich rola w społeczeństwie...
Demokracja
Pojęcie to swoją nazwę wywodzi z greckich słów demos – ludu, krateo – rządzę. Demokratia czyli „rządy...
Metoda Czochralskiego
Metoda Czochralskiego – jest najstarszą i jedną z najpowszechniej stosowanych metod produkcji monokryształów...
Broszkiewicz Jerzy, życie i twóczość
JERZY BROSZKIEWICZ urodził się 6 czerwca 1922 roku we Lwowie, zmarł natomiast 4 października 1993 roku....
Panteizm, najważniejsze informacje
Panteizm to swoista filozofia lub religia, która uważa boga za otaczający nas świata dokładniej przyrodę....
Inklinacja magnetyczna , definicja
Inklinacja znaczy inaczej nachylenie w pojęciu magnetyzmu Ziemi jest to kont zawarty pomiędzy wektorem...
Sienkiewicz Henryk, życiorys i twórczość
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, posługujący się pseudonimem „Litwos”, urodził się...
Morfologia, biologia
Jest to nauka o kształtach i zewnętrznej budowie roślin i zwierząt. Wyraz morfologia powstał z połączenia...
Przyboś Julian, życie i twórczość
Julian Przyboś urodził się 5 marca 1901 roku w Gwoźnicy, zmarł natomiast 6 października 1970 roku w Warszawie....
Fraszka , definicja
Wyraz fraszka pochodzi z włoskiego – frasca – co znaczy gałązka. W przenośni oznacza drobnostkę, błahostkę....

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *