Nowela, definicja i geneza

NOWELA jest krótkim utworem zaliczanym do epiki, który charakteryzuje zwarta kompozycja i jeden główny wątek fabularny nieposiadający innych pobocznych zawiłości fabularnych. W utworach tego typu zauważalna jest przewaga motywów dynamicznych gdzie akcja zmierza w kierunku określonego punktu kulminacyjnego. Nowela pozbawiona jest zbędnych opisów dotyczących zarówno bohaterów jak i otaczającej przyrody. Narrator występujący w takich utworach jest obiektywny nieobierający żadnej ze stron, opowiadający rzetelnie przebieg zdarzeń. Utwór ten w widoczny sposób ujawnia motyw wiodący posiadający własną symbolikę, na którym opiera się główne zdarzenie.

 

Nowela początkowo funkcjonowała w przekazie ustnym. Jego narodziny miały miejsce w Jonii, która położona jest w Azji Mniejszej. Tak naprawdę jednak forma ta została rozwinięta i rozpowszechniona przez starożytnych Greków, lubujących się w przejmowaniu przeróżnych wątków z tradycji kultury wschodniej przerabiając je na swoje realia. Ich treścią w przeważającej większości były przygody i przeżycia miłosne. Klasyczny obecnie model noweli nowożytnej wykształcił się w okresie renesansu we Włoszech. Jego najsłynniejszym reprezentantem był Giovanni Boccaccio, twórca Dekameronu.

Pozytywizm jest okresem rozwoju nowelistyki polskiej. Pisarze chętnie wykorzystywali formę noweli, tworząc ponadczasowe arcydzieła gatunku. Główne cechy noweli pozytywistycznej:[wikipedia]

  • doskonale nadawała się do celów moralizatorskich
  • podejmowała aktualną tematykę, bohaterem był zwykły człowiek ukazany w codziennych realiach życia, które odsłaniało niezwykłość lub tragizm ludzkiego losu
  • cechowała ją plastyczność obrazowania
  • opisywała istotę i sens haseł pozytywistycznych (asymilacja Żydów, praca organiczna, emancypacja kobiet, praca u podstaw)
  • była komplementarna wobec powieści, przybliżała fragment malowidła epoki
  • opisywała rzeczywistość w autentycznej przestrzeni i czasie historycznym
  • często ukazywała bohatera zdeterminowanego przez środowisko
  • pokazywała obrazy nędzy, a także wykroczenia i zbrodnie, które owa nędza powodowała
  • nierzadko stanowiła pogranicze publicystyki interwencyjnej, odsłaniała grozę ludzkiego położenia
  • ukazywała portret bohatera i jego biografię.

 

Zobacz testy z języka polskiego dla szkół średnich i gimnazjum

GPS, nawigacja satelitarna
GPS a właściwie Global Positioning System to wymyślony i skonstruowany przez Departament Obrony Stanów...
Bezrobocie
Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym, występującym w każdym państwie. W zależności od poziomu rozwoju...
Nanoplastik
Nanoplastik, czyli bardzo małe cząstki plastiku o rozmiarze mniejszym niż jeden mikron (co odpowiada...
Ewolucja - definicja
EWOLUCJA czyli kształtowanie się nowych rodzajów i gatunków organizmów żywych, roślin i zwierząt w wyniku...
Salinger J.D. życiorys i twórczość
JEROME DAVID SALINGER urodził się 1 stycznia 1919 roku w Nowym Jorku, zmarł natomiast 27 stycznia 2010...
Renesans , definicja , literatura
Renesans, inaczej odrodzenie to epoka w historii sztuki i kultury europejskiej przypadająca głównie na...
Cud nad Wisłą, bitwa warszawska 1920
Cud nad Wisłą to określenie odnoszące się do bitwy warszawskiej, która miała miejsce od 12-25 sierpnia...
Jamochłony, charakterystyka
Jamochłony to bezkręgowce żyjące w wodach, do których należą parzydełkowce i żebropławy. Organizmy te...
Epopeja , Epos , definicja
Epos lub Epopeja to główny i najstarszy gatunek epicki. Z greckiego – epopoiia – poezja epicka. Jest...
Paradygmat , gramatyka , definicja
Paradygmat fleksyjny jednego leksemu to zbiór wszystkich występujących form fleksyjnych danego wyrazu....
Arkadia, definicje
Arkadia to pojęcie oznaczające fikcyjna krainę, która uważana była przez artystów za krainę wiecznego...
Afirmacja , definicja
Pojęcie afirmacja ma podwójne znaczenie zarówno w logice jak i w psychologii. W logice afirmacja to deklaracja...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *