Lista pytań jawnych na maturę 2025

Rok 2025 przynosi maturzystom wyjątkową okazję do lepszego przygotowania się do egzaminu ustnego z języka polskiego. Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) po raz kolejny udostępnia listę pytań jawnych, które mają na celu zredukowanie stresu związanego z egzaminem oraz umożliwienie uczniom bardziej świadomego podejścia do nauki. W porównaniu z latami poprzednimi, liczba pytań została ograniczona do 68, co pozwala na bardziej szczegółowe przygotowanie się do kluczowych zagadnień literackich.

Jeśli szukasz solidnych materiałów do opracowania pytań jawnych na maturę, odwiedź stronę. Znajdziesz tam szczegółowe analizy, które pomogą Ci lepiej przygotować się do egzaminu ustnego. Opracowania te ułatwiają zrozumienie kluczowych motywów literackich i pomagają w formułowaniu odpowiedzi na pytania. Dzięki nim twoje przygotowania będą bardziej efektywne i zorganizowane.

---

Lista pytań jawnych to narzędzie, które wprowadza transparentność do procesu egzaminacyjnego. Dzięki niej uczniowie mają możliwość zapoznania się z tematami, które mogą pojawić się na egzaminie, i mogą skoncentrować się na dogłębnej analizie wybranych lektur oraz zagadnień, zamiast obawiać się niespodziewanych pytań. Każde z pytań na liście odnosi się do konkretnych dzieł literackich, które są podstawą programową, i wymaga nie tylko znajomości treści, ale także umiejętności interpretacji, rozumienia kontekstów historycznych, filozoficznych czy kulturowych.

Dla uczniów, taka lista stanowi mapę drogową, wskazującą, na czym warto skupić swoją uwagę podczas przygotowań. Wiedza o tym, jakie pytania mogą pojawić się na egzaminie, umożliwia bardziej zorganizowane podejście do nauki, co w efekcie może znacząco podnieść pewność siebie podczas egzaminu ustnego. To nie tylko ułatwienie, ale również szansa na lepsze zrozumienie literatury i kultury, które stanowią istotną część edukacji humanistycznej.

---

Lista jawnych pytań do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2025 roku:

Biblia (fragmenty)

1. Motyw cierpienia niezawinionego. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. Uwzględnij wybrany kontekst.

2. Człowiek wobec niestałości świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Koheleta. Uwzględnij wybrany kontekst.
3. Wizja końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Apokalipsy św. Jana. Uwzględnij wybrany kontekst.

Jan Parandowski, Mitologia (cz. I Grecja)

4. Poświęcenie się w imię wyższych wartości. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
5. Problematyka winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
6. Miłość silniejsza niż śmierć. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.

Homer, Iliada (fragmenty)

7. Heroizm jako postawa człowieka w zmaganiu się z losem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Iliady Homera. Uwzględnij wybrany kontekst.

Sofokles, Antygona

8. Konflikt racji moralnych. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. Uwzględnij wybrany kontekst.
9. Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. Uwzględnij wybrany kontekst.

Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)

10. Motyw tańca śmierci. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Uwzględnij wybrany kontekst.

Pieśń o Rolandzie (fragmenty)

11. Średniowieczny etos rycerski. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pieśni o Rolandzie. Uwzględnij wybrany kontekst.

William Szekspir, Makbet

12. Moralna odpowiedzialność za czyny. Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. Uwzględnij wybrany kontekst.
13. Czy człowiek decyduje o własnym losie? Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. Uwzględnij wybrany kontekst.
14. Jaki wpływ na człowieka ma sprawowanie przez niego władzy? Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. Uwzględnij wybrany kontekst.

Molier, Skąpiec

15. Czy dobra materialne czynią człowieka szczęśliwym? Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. Uwzględnij wybrany kontekst.

16. Przyczyny nieporozumień między rodzicami a dziećmi. Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. Uwzględnij wybrany kontekst.

Ignacy Krasicki, wybrane satyry

17. Wady ludzkie w krzywym zwierciadle satyry. Omów zagadnienie na podstawie znanej Ci satyry Ignacego Krasickiego. Uwzględnij wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Romantyczność oraz wybrane ballady

18. Świat ducha a świat rozumu. Omów zagadnienie na podstawie Romantyczności Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
19. Jakie znaczenie dla człowieka ma przyroda? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci ballad Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Dziady część III

20. Losy młodzieży polskiej pod zaborami. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
21. Mesjanizm jako romantyczna idea poświęcenia. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
22. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
23. Różne postawy człowieka wobec Boga. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
24. Jakie prawdy o człowieku ujawniają jego sny albo widzenia? Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.
25. W jakim celu twórca nawiązuje do motywów biblijnych? Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.

Bolesław Prus, Lalka

26. Miłość – siła destrukcyjna czy motywująca do działania? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
27. Różne oblicza przyjaźni. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
28. Praca jako pasja człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
29. Jaką rolę w relacjach międzyludzkich odgrywają majątek i pochodzenie? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
30. Konfrontacja marzeń z rzeczywistością. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
31. Jakie cechy charakteru ułatwiają człowiekowi osiągnięcie celu? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.
32. Miasto – przestrzeń przyjazna czy wroga człowiekowi? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. Uwzględnij wybrany kontekst.

Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty)

33. Postawy odwagi i tchórzostwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Potopu Henryka Sienkiewicza. Uwzględnij wybrany kontekst.

Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara

34. Walka człowieka ze swoimi słabościami. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
35. Motyw winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
36. Ile człowiek jest gotów poświęcić dla innych? Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
37. Co może determinować ludzkie postępowanie? Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.

Stanisław Wyspiański, Wesele

38. Co utrudnia porozumienie między przedstawicielami różnych grup społecznych? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
39. Rola chłopów i inteligencji w sprawie niepodległościowej. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Uwzględnij wybrany kontekst.
40. Sen o Polsce czy sąd nad Polską? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
41. Symboliczne znaczenie widm i zjaw. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
42. Motyw tańca. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty)

43. Obyczaj i tradycja w życiu społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Chłopów Władysława Stanisława Reymonta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Stefan Żeromski, Przedwiośnie

44. Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
45. Wojna i rewolucja jako źródła doświadczeń człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
46. Różne wizje odbudowy Polski po odzyskaniu niepodległości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
47. Młodość jako czas kształtowania własnej tożsamości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)

48. Groteskowy obraz świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
49. Człowiek wobec presji otoczenia. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu

50. „Człowiek zlagrowany” jako ofiara zbrodniczego systemu. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty)

51. Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
52. Konsekwencje zniewolenia człowieka. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem

53. Czy możliwe jest zachowanie godności w skrajnych sytuacjach? Omów zagadnienie na podstawie Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

54. Zagłada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń w getcie. Omów zagadnienie na podstawie Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Albert Camus, Dżuma

55. Co skłania człowieka do poświęceń? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

56. Człowiek wobec cierpienia i śmierci. Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

57. Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

George Orwell, Rok 1984

58. Relacje międzyludzkie w rzeczywistości państwa totalitarnego. Omów zagadnienie na podstawie Roku 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

59. Jak zachować wolność w państwie totalitarnym? Omów zagadnienie na podstawie Roku 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

60. Znaczenie propagandy w państwie totalitarnym. Omów zagadnienie na podstawie Roku 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

61. Nowomowa jako sposób na ograniczenie wolności człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Roku 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Sławomir Mrożek, Tango

62. Bunt przeciwko porządkowi społecznemu. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

63. Problem upadku wartości. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

64. Normy społeczne – ograniczają człowieka czy porządkują życie? Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Marek Nowakowski, Górą Edek

65. W jakim celu autor nawiązuje w swoim tekście do innego tekstu? Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Górą Edek Marka Nowakowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Andrzej Stasiuk, Miejsce

66. Jaką wartość dla człowieka ma pamięć o przeszłości? Omów zagadnienie na podstawie Miejsca Andrzeja Stasiuka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie

67. Stan wojenny z perspektywy obcokrajowca. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Profesor Andrews w Warszawie Olgi Tokarczuk. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)

68. Czym dla człowieka może być podróżowanie? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Podróży z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

---

Analiza pytań na maturę ustną w 2025 roku w porównaniu do 2024 roku

W 2025 roku matura ustna z języka polskiego przynosi istotne zmiany w porównaniu do poprzedniego roku 2024. Liczba pytań jawnych została zmniejszona z 112 do 68, co stanowi odpowiedź na obawy związane z nadmiernym obciążeniem uczniów. W 2024 roku, większa liczba pytań oznaczała szerszy zakres materiału do opanowania, co mogło powodować stres i trudności w przygotowaniach.

Zmniejszenie liczby pytań w 2025 roku ma na celu ułatwienie uczniom przygotowań i pozwolenie im na bardziej dogłębną analizę wybranych tematów. Usunięto niektóre klasyczne lektury, takie jak “Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza i “Balladyna” Juliusza Słowackiego, aby uczniowie mogli skupić się na bardziej istotnych dla programu utworach. Wśród lektur, które pozostały na liście, znajdują się fundamentalne dzieła literatury polskiej i światowej, takie jak “Dziady” część III Adama Mickiewicza, “Lalka” Bolesława Prusa, “Rok 1984” George’a Orwella, czy “Dżuma” Alberta Camusa.

Zmiany te mają na celu nie tylko zmniejszenie obciążenia uczniów, ale także poprawę jakości przygotowań do egzaminu. Dzięki bardziej skoncentrowanej liście pytań, uczniowie mogą lepiej zrozumieć kluczowe zagadnienia literackie i filozoficzne, co powinno przełożyć się na lepsze wyniki na egzaminie. Zmniejszenie liczby pytań pozwala na bardziej szczegółowe opracowanie każdego zagadnienia, co jest szczególnie istotne w kontekście egzaminu ustnego, gdzie liczy się nie tylko znajomość treści, ale także umiejętność jej głębokiej analizy i interpretacji.

Podsumowując, matura ustna z języka polskiego w 2025 roku, dzięki zmniejszonej liczbie pytań i bardziej skoncentrowanej liście lektur, ma na celu ułatwienie uczniom przygotowań i poprawę jakości ich odpowiedzi. W porównaniu do 2024 roku, zmiany te powinny uczynić egzamin bardziej przystępnym i mniej stresującym, pozwalając uczniom skupić się na kluczowych zagadnieniach i lekturach, które są fundamentem polskiej edukacji literackiej.

Jak tworzyć kontekst do pytań jawnych na maturze: Poradnik

Tworzenie kontekstu do pytań jawnych na maturze to kluczowa umiejętność, która może znacząco wpłynąć na jakość Twojej odpowiedzi i ocenę końcową. Oto krok po kroku, jak podejść do tego zadania:

1. Zrozumienie pytania jawnego

– Przeanalizuj treść pytania: Przede wszystkim dokładnie przeczytaj pytanie i zidentyfikuj jego główne elementy, takie jak temat, bohaterowie czy motywy. Zrozumienie, o co dokładnie pyta egzaminator, jest kluczowe do poprawnego dobrania kontekstu.

– Zidentyfikuj, czego dotyczy pytanie: Czy pytanie dotyczy wydarzeń historycznych, filozoficznych, biograficznych, czy może literackich? To pomoże Ci wybrać odpowiedni rodzaj kontekstu.

2. Wybór odpowiedniego kontekstu

– Kontekst historyczny: Jeśli pytanie dotyczy wydarzeń historycznych, jak np. w „Dziadach cz. III” Adama Mickiewicza, odwołaj się do konkretnego okresu historycznego, w którym powstał utwór, i wyjaśnij, jak te wydarzenia wpłynęły na tematykę i przesłanie dzieła.

– Kontekst literacki: W przypadku pytań dotyczących stylu literackiego lub nawiązań do innych dzieł, odwołaj się do tradycji literackiej, na przykład motywów antycznych w literaturze, jak w „Mitologii Jana Parandowskiego”.

– Kontekst filozoficzny: Przy pytaniach wymagających głębszej refleksji nad postawami bohaterów, jak w „Zbrodni i karze” Dostojewskiego, przywołaj filozoficzne idee, które wpływały na myślenie bohaterów, np. nihilizm czy egzystencjalizm.

– Kontekst społeczny: Przy analizie utworów takich jak „Lalka” Bolesława Prusa, odwołaj się do przemian społecznych, które kształtowały życie bohaterów.

3. Wprowadzenie kontekstu w odpowiedzi

– Zwięzłość i precyzja: Kontekst powinien być wprowadzony zwięźle, najlepiej w jednym lub dwóch zdaniach, które logicznie wiążą się z Twoją tezą. Unikaj rozwlekania, ale upewnij się, że kontekst jest wystarczająco jasny i wspiera Twoją argumentację.

– Naturalne wplecenie: Staraj się wplatać kontekst w sposób naturalny, bez przerywania ciągłości wywodu. Możesz zacząć zdanie od frazy: „W kontekście…” lub „Odwołując się do…”.

4. Rozwinięcie kontekstu

– Rozwinięcie w przypadku pytań bardziej złożonych: Jeśli pytanie jawne dotyczy tematyki, która wymaga bardziej rozbudowanej odpowiedzi, możesz rozwinąć kontekst, dodając kilka przykładów lub dodatkowych informacji historycznych, literackich czy filozoficznych.

– Powiązanie z tekstem: Upewnij się, że kontekst bezpośrednio odnosi się do tekstu i wspiera Twoje argumenty. Na przykład, analizując „Makbeta” Szekspira, możesz omówić kontekst literacki związany z tragedią elżbietańską i jej symbolicznymi znaczeniami.

5. Praktyka na przykładach

– Ćwicz na różnych utworach: Praktykuj tworzenie kontekstów na różnych utworach i rodzajach pytań jawnych. To pozwoli Ci nabrać wprawy i pewności siebie podczas rzeczywistego egzaminu.

– Analiza i feedback: Po napisaniu odpowiedzi przeanalizuj ją pod kątem skuteczności wprowadzonego kontekstu. Poproś nauczyciela lub kolegę o feedback, aby wiedzieć, co można poprawić.

6. Podsumowanie

– Sprawdzenie spójności: Na koniec upewnij się, że kontekst jest spójny z resztą odpowiedzi i że wszystkie elementy wypracowania maturalnego harmonijnie się ze sobą łączą.

Kontekst na maturze, zarówno pisemnej, jak i ustnej, jest nie tylko dodatkiem, ale kluczowym elementem, który decyduje o głębokości i jakości Twojej interpretacji tekstu. Niezależnie od rodzaju pytania jawnego, kontekst pozwala na osadzenie analizowanego dzieła w szerszym tle kulturowym, historycznym czy filozoficznym, co znacząco podnosi wartość merytoryczną Twojej odpowiedzi. Dzięki regularnej praktyce i świadomemu doborowi kontekstów, zyskasz umiejętność tworzenia spójnych, logicznych i głębokich wypracowań, które z pewnością zostaną docenione przez egzaminatorów.