Sport daje wiele radości i przyjemności osobom go uprawiającym lecz nie sposób rozmawiać o sporcie pomijając kwestie zdrowia i możliwych kontuzji. Sport zarówno amatorski jak i wyczynowy prowadzi do zdrowia ale w krótszym okresie czasu może być przyczyną kontuzji i uszczerbków na zdrowiu. Zagadnieniem zdrowia sportowców zajmuje się dziedzina medycyny wyspecjalizowana w tym zakresie; medycyna sportowa. Medycyna sportowa zajmuje się wszelkimi aspektami zdrowia sportowców a wyczynowi sportowcy są wręcz pod stałą opieką lekarzy tej dziedziny medycyny. Biorąc przykład z wyczynowych sportowców powinniśmy pamiętać o aspekcie zdrowotnym naszego amatorskiego uprawiania sportu. Sport wszakże to nie tylko zdrowie ale i wysiłek oraz obciążenie dla naszego organizmu mogące prowadzić do kontuzji.
Z kwestią kontuzji nie spotykamy się tylko w sporcie, równie łatwo możemy ulec urazowi idąc po śliskim chodniku i nagle się przewracając. Z tego powodu mamy do czynienia dosyć często z dosyć drobnymi urazami, które nie są obce lekarzom pierwszego kontaktu. Tak więc każdy z nas uprawiając sport może skorzystać z pomocy lekarza ogólnego. Warto mieć to na względzie uprawiając sport amatorsko, który stwarza nam więcej „okazji” do urazów zwanych kontuzjami. Oto najczęstsze kontuzje, jakie się zdarzają w większości popularnych dyscyplin sportowych. Pewne części ciała są szczególnie narażone na urazy w trakcie uprawnia sportu. Tak więc, urazy kolan to 24 % wszystkich kontuzji, urazy łydek i pięt łącznie ze ścięgnami Achillesa to 14 %, urazy łokci to 13 % wszystkich kontuzji, urazy goleni 10 %, urazy barków to 9 %, biodra i uda to łącznie 9 % urazów, urazy głowy i twarzy to 7 %, urazy kostek i stóp to 5 %, podobnie 4% urazów to nadgarstki i dłonie, urazy brzucha to również 4 %, za jeden procent wszystkich urazów odpowiadają urazy pachwin. Powróćmy jednak do medycyny sportowej jako takiej. Medycyna ta podobnie jak i inne dziedziny medyczne kładzie szczególny nacisk na zapobieganie i zmniejszanie prawdopodobieństwa pogarszania się stanu zdrowia, w tym wypadku zapobieganie kontuzjom. Wszelka profilaktyka jest znacznie lepsza od najlepszego nawet leczenia już powstałych schorzeń czy urazów. Jakie możliwości daje nam profilaktyka medycyny sportowej? Pierwszą bariera chroniącą nas przed kontuzjami jest profilaktyka w postaci odpowiedniego wyposażenia i ubrania. Odpowiedni strój, obuwie i sprzęt przeznaczone do danej dyscypliny sportowej to wstępny warunek aby unikać kontuzji. Wiele urazów powstaje bowiem na skutek tych nieodpowiednich akcesoriów. Dla przykładu obuwie musi być przeznaczone do uprawiania konkretnej dyscypliny sportowej. Obuwie powinno zawsze zapewniać ochronę przed uwieraniem i powstawaniem pęcherzy. Buty do piłki nożnej wyposażone w korki są przeznaczone do biegania po murawie zapewniając trzymanie a jednocześnie możliwość poślizgu przy nagłych zmianach kierunku ruchu na boisku. Specjalne buty do uprawiania łyżwiarstwa muszą zapewniać odpowiednią sztywność w kostkach. Buty do biegania muszą amortyzować uderzenia stopy w podłoże. Wiele dyscyplin sportowych wymaga specjalnych ochraniaczy na głowę, łokcie i kolana. Na przykład w boksie wymagane są kaski, ochraniacze na zęby i dziąsła. O wszystkich tych aspektach powinniśmy pamiętać zabierając się za uprawianie konkretnego sportu. Specjalnego stroju, obuwia i wyposażenia nie wymyślono ze względu na atrakcyjny wygląd ale aby chronić nasze ciała przed kontuzjami. Innym zagadnieniem jest profilaktyka związana z odpowiednim przygotowaniem się kondycyjnym do uprawiania sportu. Bardzo ważną rolę w profilaktyce kontuzji zajmują trening i rozgrzewka. Większość kontuzji ma miejsce na początku i na końcu sezonu w określonym sporcie. Z czego to wynika? Na powstawanie kontuzji ma wpływ poziom koncentracji a także odpowiednie rozćwiczenie mięśni i stawów. Poziom treningu i odpowiednia koncentracja osiągają swój szczyt w środku sezonu. Na początku sezonu poziom treningów i koncentracji jest mniejszy a na końcu poziom koncentracji spada na skutek wyczerpującego sezonu. Im więcej trenujemy tym bardziej nasze ciało jest nawykłe do powstających w trakcie sportu obciążeń. Bardzo ważna jest rozgrzewka przed każdą sportową aktywnością. Rozgrzewka pozwala rozluźnić i rozciągnąć zesztywniałe stawy i mięśnie, przyspiesza także rytm serca i obieg krwi. Rozgrzewka pozwala stopniowo i elastycznie włączyć nasze ciało do gry i nie narazić je na nagłe przeciążenia związane ze sportem. Jak zatem widzimy, profilaktyka rodem z medycyny sportowej może wiele razy uratować nas przed urazami i kontuzjami związanymi z uprawianą przez nas dyscypliną sportu. Najlepiej zapobiegać kontuzjom poprzez odpowiedni: strój, obuwie, wyposażenie oraz rozgrzewkę i treningi. W ten sposób uchronimy się od nadmiernie częstych wizyt u lekarza i nasz sport stanie się naprawdę bardziej przyjemny i nas osobiście satysfakcjonujący.
