Temat: Stosowanie wyrazów potocznych w literaturze pięknej. Omów zjawisko i jego znaczenie na przykładzie wybranych wierszy. Język polski nie jest tworem jednorodnym. I nie może to dziwić. Wszakże każdy język istnieje tylko dzięki ludziom, którzy się nim posługują. Stanowi on wspólne dzieło jakiejś społeczności ludzkiej i wraz z nią żyje, rozwija się lub też odchodzi w przeszłość (jak starożytna greka czy łacina). A jeżeli związany jest z ludźmi, to musi

Temat: Semantyka w języku polskim. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Jako najbardziej bliską mi odpowiedź na pytanie, czym jest język, uznam tę wskazującą na jego właściwości komunikacyjne. Bezpośrednio bowiem doświadczamy mowy jako narzędzia porozumiewania się. Praktyczna strona mowy i jej związki z naszym funkcjonowaniem w świecie znajdują odbicie w samej jej budowie. Posłuchajmy następujących słów: „(…) wróbel czy jaskółka to nazwy zarówno samca, jak i samicy (choć pierwszy wyraz jest

Temat: Scharakteryzuj i omów kreacyjną funkcję języka. Omów na wybranym materiale. Zastanawiając się nad funkcją kreacyjną języka, musimy rozważyć mające prehistoryczne korzenie traktowanie przez człowieka mowy. Dla lepszej ilustracji problemu odwołam się do porównania. Wszyscy pamiętamy scenę z „Hamleta”, w której główny bohater zapytany, co czyta, odpowiada „Słowa, słowa, słowa…”. Wyraża on zatem bezradność ludzkich słów wobec tego, jaki jest świat. Są one czymś ulotnym i bezsilnym. Jeśli teraz będziemy

Temat: Satyra jako gatunek literacki. Przedstaw ewolucje gatunku na podstawie utworów z różnych epok. Satyra to utwór literacki piętnujący, ośmieszający ludzkie wady, obyczaje, osoby, stosunki, wyrażający krytyczne oceny przedstawianych zjawisk. Satyry krytykując, deformując ukazywane zjawiska, przejaskrawiają atakowane cechy, reprezentują literaturę dydaktyczną i z reguły moralizatorską. Na podstawie każdej satyry można zrekonstruować przyjęty w niej wzorzec normatywny (takich możliwości nie stwarzają parodie lub groteski): jednoznaczne rozróżnienie między dobrem i ziem, prawdą

Temat: Rola i znaczenie przypowieści w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach. Przypowieść jest utworem literackim, w którym fabuła, przebieg zdarzeń, zachowania i reakcje bohaterów mają poza jednostkowym i konkretnym, także wymiar uogólniający. Za pomocą konstrukcji parabolicznych autor wyraża ogólne myśli o ponadczasowej sytuacji człowieka. Prawdy te, z reguły o treści moralnej, mogą dotyczyć np. samotności jednostki w świecie odczłowieczonym i wrogim, konieczności przeciwstawiania się złu, deprawacji, której ulegają sprawujący

Temat: Różnorodność wizerunków matek w literaturze. Omów na przykładach z różnych epok. Samo pojęcie matki zawiera w sobie nieskończenie wiele odniesień, ról i znaczeń. Matka to ta, która daje nowe życie – zawierające część jej samej. Stąd niezwykła więź, łącząca matkę z dzieckiem. Matka to także osoba, która nade wszystko troszczy się o dziecko, które jest dla niej największą wartością. Sensem życia matki staje się „ciało z jej ciała” –

Temat: Scharakteryzuj i omów kreacyjną funkcję języka. Omów na wybranym materiale. Zastanawiając się nad funkcją kreacyjną języka, musimy rozważyć mające prehistoryczne korzenie traktowanie przez człowieka mowy. Dla lepszej ilustracji problemu odwołam się do porównania. Wszyscy pamiętamy scenę z „Hamleta”, w której główny bohater zapytany, co czyta, odpowiada „Słowa, słowa, słowa…”. Wyraża on zatem bezradność ludzkich słów wobec tego, jaki jest świat. Są one czymś ulotnym i bezsilnym. Jeśli teraz będziemy

Temat: Satyra jako gatunek literacki. Przedstaw ewolucje gatunku na podstawie utworów z różnych epok. Satyra to utwór literacki piętnujący, ośmieszający ludzkie wady, obyczaje, osoby, stosunki, wyrażający krytyczne oceny przedstawianych zjawisk. Satyry krytykując, deformując ukazywane zjawiska, przejaskrawiają atakowane cechy, reprezentują literaturę dydaktyczną i z reguły moralizatorską. Na podstawie każdej satyry można zrekonstruować przyjęty w niej wzorzec normatywny (takich możliwości nie stwarzają parodie lub groteski): jednoznaczne rozróżnienie między dobrem i ziem, prawdą

Temat: Rola i znaczenie przypowieści w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach. Przypowieść jest utworem literackim, w którym fabuła, przebieg zdarzeń, zachowania i reakcje bohaterów mają poza jednostkowym i konkretnym, także wymiar uogólniający. Za pomocą konstrukcji parabolicznych autor wyraża ogólne myśli o ponadczasowej sytuacji człowieka. Prawdy te, z reguły o treści moralnej, mogą dotyczyć np. samotności jednostki w świecie odczłowieczonym i wrogim, konieczności przeciwstawiania się złu, deprawacji, której ulegają sprawujący

Temat: Różnorodność wizerunków matek w literaturze. Omów na przykładach z różnych epok. Samo pojęcie matki zawiera w sobie nieskończenie wiele odniesień, ról i znaczeń. Matka to ta, która daje nowe życie – zawierające część jej samej. Stąd niezwykła więź, łącząca matkę z dzieckiem. Matka to także osoba, która nade wszystko troszczy się o dziecko, które jest dla niej największą wartością. Sensem życia matki staje się „ciało z jej ciała” –

Temat: Różne ujęcia motywu twierdzy w literaturze. Omów na wybranych przykładach. Cechą charakterystyczną literatury jest to, że istnieje szereg motywów, które powracają niezależnie od epoki. Wszelakiego rodzaju toposy, symbole zachowania człowieka i jego kondycji, które w każdej epoce zyskują nowy wymiar, jednym z takich motywów jest właśnie motyw twierdzy w literaturze. Pisarze różnych epok literackich chętnie wykorzystywali motyw twierdzy , oblężonego miasta w swoich dziełach. Jest to motyw stosunkowy prosty

Temat: Różne ujęcia motywu prostoty (ducha i serca) w literaturze. Omów na wybranych przykładach. W rozumieniu właściwym wielu nurtom filozoficznym, nie tylko tym, które mają religijny rodowód, pokora to cnota etyczna, moralna stanowiąca rodzaj złotego środka pomiędzy pychą a pogardą wobec samego siebie. Ta ostatnia jest już tylko pokorą fałszywą. W takich, bliskich mi, ujęciach pokora jest traktowana przede wszystkim jako bezinteresowny szacunek dla rzeczywistości, szacunek bezpośrednio związany z prawdziwym

Temat: Reportaż literacki – tradycje, gatunek, tematy, funkcja społeczna, stosunek do literatury. Omów, poddając analizie wybrane przykłady. We współczesnej literaturze polskiej i światowej ogromną popularnością u czytelników cieszą się utwory, które nie są artystyczną fikcją, lecz zapisem autentycznych wydarzeń. Od szeregu lat ten typ literatury rozwija się bardzo szybko, zwykle jest szczególnie chętnie czytany, owe książki osiągają wysokie nakłady, wyższe od literatury fikcjotwórczej. Jest to pisarstwo wspomnieniowe, pamiętniki, dzienniki, wywiady

Temat: Średniowieczne zabytki języka polskiego. Omów na wybranych przykładach. Już w czasach przedchrześcijańskich istniała polska twórczość ludowa, w postaci podań i pieśni. Nie była to literatura utrwalona na piśmie, więc szybko zaginęła, ale jej ślady spotkać można w zachowanych do dziś pieśniach ludowych. Z kolei fakt przyjęcia chrześcijaństwa sprawił, że Polska znalazła się w kręgu wpływów Rzymu, co przesądziło o charakterze i języku początków literatury polskiej. Łacina stała się wówczas

Temat: Różne ujęcia motywu prostoty (ducha i serca) w literaturze. Omów na wybranych przykładach. W rozumieniu właściwym wielu nurtom filozoficznym, nie tylko tym, które mają religijny rodowód, pokora to cnota etyczna, moralna stanowiąca rodzaj złotego środka pomiędzy pychą a pogardą wobec samego siebie. Ta ostatnia jest już tylko pokorą fałszywą. W takich, bliskich mi, ujęciach pokora jest traktowana przede wszystkim jako bezinteresowny szacunek dla rzeczywistości, szacunek bezpośrednio związany z prawdziwym