W sercu majestatycznych Himalajów znajduje się maleńkie królestwo, które odważnie wyłamało się z globalnego wyścigu o wzrost gospodarczy, by podążać ścieżką ku szczęściu i dobrobytowi swoich ukochanych obywateli. Bhutan, magiczna kraina znana z przepięknych pejzaży oraz bogatej kultury buddyjskiej, stała się nie tylko pionierem w dziedzinie rozwoju społecznego, ale również inspiracją dla wielu innych krajów na całym świecie. Promując koncepcję Szczęścia Narodowego Brutto (GNH – Gross National Happiness) zamiast tradycyjnego Produktu Krajowego Brutto (PKB), Bhutan pokazuje, że istnieje alternatywna droga do mierzenia postępu i dobrobytu społeczeństwa. To podejście doceniane jest za wszechstronność oraz troskę o ogólne dobro obywateli, stanowiąc przykład godny podziwu dla całej globalnej społeczności.
Poznaj – Fascynujący świat polityki. Ciekawostki.
Historia i filozofia GNH
Pomysł GNH narodził się w latach 70. XX wieku z inicjatywy czwartego króla Bhutanu, Jigme Singye Wangchucka, który zadał sobie pytanie: Czy wzrost gospodarczy jest jedynym wskaźnikiem postępu? Jego odpowiedź przekształciła się w filozofię GNH, która stoi na stanowisku, że prawdziwy rozwój społeczeństwa musi obejmować dobrostan psychiczny, zdrowie, edukację, równowagę ekologiczną, bogactwo kulturowe, jakość rządzenia i zadowolenie z życia.
W 1629 roku, w starożytnym kodeksie prawnym Bhutanu, zapisano, że „jeśli rząd nie może zapewnić szczęścia swoim obywatelom, istnienie rządu nie ma sensu”. Ta wczesna deklaracja wskazuje na długotrwałe zobowiązanie Bhutanu do promowania szczęścia jako celu narodowego, który jest równie ważny jak tradycyjne mierniki ekonomiczne.
Wdrażanie GNH w Praktyce
Szczęście Narodowe Brutto jest mierzone przez cztery filary: zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny, promocję wartości kulturowych, ochronę środowiska naturalnego oraz dobre zarządzanie. W ramach tych filarów badane są różnorodne aspekty życia Bhutańczyków, od zdrowia psychicznego i fizycznego po zaangażowanie społeczne i ochronę dziedzictwa kulturowego.
Bhutan wdraża te zasady w praktyce, wprowadzając polityki, które wspierają zrównoważony rozwój, takie jak ograniczenie liczby turystów w celu ochrony środowiska, inwestycje w odnawialne źródła energii i promowanie tradycyjnych rzemiosł. Państwo to jest także jednym z nielicznych na świecie z ujemnym śladem węglowym, co świadczy o jego zobowiązaniu do ochrony natury.
Kompleksowość GNH oznacza, że jest on mierzony poprzez bezpośrednie ankiety wśród mieszkańców Bhutanu, pytając ich o różne aspekty ich życia i dobrostanu. Wskaźnik ten jest aktualizowany na podstawie tych ankiet, jednak Bhutan nie publikuje danych GNH tak regularnie, jak robią to inne kraje w przypadku PKB.
Jedno z takich szeroko komentowane badań GNH w Bhutan zostało przeprowadzone w 2015 roku. W jego ramach zbadano dziewięć dziedzin: dobrostan psychiczny, zdrowie, edukację, różnorodność ekologiczną i żywotność, dobrostan materialny, dobry rząd, zarządzanie społeczne, kulturę oraz równowagę czasową.
Wyniki z 2015 roku wskazały, że większość Bhutańczyków uważała się za „umiarkowanie szczęśliwych”, a mniejszość jako „głęboko szczęśliwych”. Z badań tych wynika również, że rząd Bhutanu wykorzystuje te informacje do planowania i wdrażania polityk mających na celu poprawę dobrobytu swoich obywateli w oparciu o identyfikowane potrzeby i luki.
Lekcja dla świata
Bhutan oferuje unikalną perspektywę na rozwój, pokazując, że dążenie do szczęścia i dobrobytu społecznego jest możliwe i może iść w parze z ochroną środowiska i promocją zrównoważonego rozwoju. GNH Bhutanu stanowi inspirację dla innych krajów i organizacji międzynarodowych, które szukają sposobów na pomiar postępu społecznego w bardziej holistyczny sposób.
W erze globalnych wyzwań, takich jak zmiana klimatu, nierówności i kryzysy zdrowotne, model Bhutanu podkreśla znaczenie ponownego przemyślenia tego, jak definiujemy sukces i postęp. Być może nadszedł czas, aby świat rozważył, w jaki sposób mierniki takie jak GNH mogą wspierać bardziej zrównoważony i inkluzjwny rozwój, który lepiej odpowiada na potrzeby ludzkości.
Wyzwania i krytyka
Mimo iż idea GNH Bhutanu cieszy się międzynarodowym uznaniem, nie można zaprzeczyć, że nie jest wolna od wyzwań i krytyki. Warto jednak podkreślić, że konfrontacja z takimi problemami tylko umacnia determinację do dalszego doskonalenia tego innowacyjnego podejścia. Istnieje świadomość, że istnieją obszary do poprawy, takie jak rozwój wolności prasy, ochrona praw mniejszości etnicznych oraz konieczność modernizacji infrastruktury. To właśnie te aspekty stają się punktem wyjścia do refleksji i podejmowania działań mających na celu usprawnienie adaptacji modelu GNH w innych krajach zainteresowanych jego implementacją. Dodatkowo, należy zauważyć, że pomiar szczęścia oraz dobrostanu jest kwestią bardzo złożoną i subiektywną – co jednocześnie stanowi fascynujące wyzwanie dla wszystkich zaangażowanych w proces rozwoju społecznego opartego na idei GNH.
Wnioski
Szczęście Narodowe Brutto Bhutanu nie jest uniwersalnym rozwiązaniem dla wszystkich problemów rozwojowych świata, ale jest ważnym przypomnieniem, że istnieją różne ścieżki do postępu i dobrobytu. W czasach, gdy tradycyjne modele ekonomiczne są coraz bardziej kwestionowane, GNH oferuje wizję alternatywną, która może prowadzić do bardziej zrównoważonego i satysfakcjonującego sposobu życia.
Poznaj – Dieta a nastrój. Jak żywienie wpływa na nasze emocje.
Dla rządów i organizacji na całym świecie, lekcja z Bhutanu jest niezwykle inspirująca i wartościowa. Może ona skłonić do głębokiego zastanowienia się nad istotą prawdziwych wartości, które powinny być fundamentem dla naszych społeczeństw. W końcu, w dążeniu do autentycznego postępu, kluczowe staje się pytanie: Co tak naprawdę sprawia, że czujemy się szczęśliwi? To refleksyjne spojrzenie może prowadzić do rewolucyjnych zmian w podejściu do budowy społeczeństw opartych na autentycznej satysfakcji i harmonii.
Kilka słów o Bhutan
Bhutan, znany jako “Ostatnie Królestwo Himalajów”, jest małym krajem wyróżniającym się swoją filozofią Szczęścia Narodowego Brutto (GNH), która stawia dobrostan obywateli i ochronę środowiska ponad tradycyjne miary sukcesu ekonomicznego. Położony między Indiami a Chinami, oferuje niezwykłe połączenie naturalnej różnorodności i głęboko zakorzenionych tradycji kulturowych, z buddyzmem Mahajana jako dominującym wpływem na jego społeczeństwo.
Architektura Bhutanu, z charakterystycznymi Dzongami (fortecami), oraz tradycyjne festiwale, takie jak Tshechu z ich mistycznymi tańcami maskowymi, podkreślają bogate dziedzictwo kulturowe kraju. Bhutan przeszedł od absolutnej monarchii do demokracji parlamentarnej w 2008 roku, zachowując jednocześnie szacunek i miłość do swojego monarchy.
W konstytucji Królestwa Bhutanu istnieje zapis, który nakazuje utrzymanie zalesienia na poziomie 60 proc. powierzchni kraju.
Gospodarka Bhutanu opiera się na rolnictwie, leśnictwie i produkcji energii wodnej, z ostrożnym podejściem do rozwoju turystyki, mającym na celu ochronę swojego unikalnego dziedzictwa. Mimo wyzwań związanych z nowoczesnym rozwojem, Bhutan pozostaje zaangażowany w harmonijne połączenie tradycji z nowoczesnością, dążąc do bycia przykładem zrównoważonego rozwoju i promocji szczęścia.
