Gdzie używane są surfaktanty?
Właściwości, którymi charakteryzują się surfaktanty sprawiają, że znalazły one zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Z surfaktantów w bardzo szeroki zakresie korzysta przemysł kosmetyczny. Wchodzą one w skład wielu kosmetyków: do demakijażu, do mycia ciała i włosów. To dodatkowi tych substancji zawdzięczamy, że szampon do mycia włosów czy żel po prysznic pienią się. Są substancjami, które środkom czystości nadają bardzo dobre właściwości myjące. Surfaktantów używa także przemysł chemiczny. Znaleźć je można w proszkach do prania, preparatach czyszczących, lekach (głównie w antybiotykach), środkach ochrony roślin. Są stosowane także w przemyśle włókienniczym, budownictwie, przemyśle motoryzacyjnym i w górnictwie. Są niezbędne do produkcji farb. Z tymi powierzchniowo czynnymi związkami stykamy się więc na co dzień nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Użycie surfaktantów od wielu lat rośnie w wielu krajach świata, także w Polsce.
Podział surfaktantów
Znajdujące się w bardzo wielu produktach surfaktanty można podzielić na:
◦ środki pieniące i antypieniące;
◦ solubilizatory;
◦ środki o właściwościach antyzbrylających;
◦ antyemulgatory.
Do wytwarzania surfaktantów mogą być używane bardzo różne surowce. Często wykorzystuje się między innymi cukry proste, tłuszcze pochodzenia roślinnego lub oleje roślinne. Obecnie coraz większą rolę zaczynają odgrywać surfaktanty, do produkcji których używane są surowce pochodzenia naturalnego, czyli tak zwane biosurfaktanty. Są one bardziej przyjazne dla środowiska, a znajdziemy je między innymi w produktach spożywczych. Dodawane są między innymi do majonezów i margaryn. Biosurfaktanty dodawane są także do kosmetyków. Niektóre z surfaktantów są biodegradowalne. Proces ich biodegradacji przebiega jednak w bardzo różnym tempie. Najszybciej przebiega w przypadku surfaktantów na bazie tłuszczy. Niektóre rozkładają się bardzo długo, nawet kilka miesięcy.
Działanie sulfakantów
Zastosowanie sulfakantów ma szerokie spektrum. Sulfakanty działają w różny sposób. Do najważniejszych sposobów działania zaliczamy
Pienienie – gdy powietrze dostaje się do roztworu zawierającego sulfakanty.
Zwilżanie – sulfakanty zmniejszają napięcie między cząsteczkowe co powoduje rozpływanie się np. wody po całej powierzchni.
Emulgowanie – zastosowanie sulfakantów wpływa na mieszanie się cieczy, które nie mieszają się ze sobą, np. woda + olej.
Czyszczenie – sulfakanty hamują procesy zbrylania cząsteczek, powodują oddzielanie się ich od powierzchni stałej.
PCC
Czołowym producentem surfaktantów jest grupa kapitałowa PCC w skład, której wchodzi PCC Prodex
