Olimpiada Języka Rosyjskiego powołana została do życia w roku 1969 i tym samym jest jedną z najstarszych olimpiad przedmiotowych w Polsce. W roku szkolnym 2011 / 2012 mamy zatem 52 edycję olimpiady. Za organizację merytoryczną olimpiady odpowiada Instytut Rusycystyki Uniwersytetu Warszawskiego. Olimpiada jest prowadzona na zlecenie i za finansowym wsparciem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Tradycyjnie też współorganizatorem i sponsorem olimpiady jest Stowarzyszenie Polska – Wschód. Zawody w tej olimpiadzie są skierowane do uczniów szkół średnich
Nadrzędnym celem Olimpiady Języka Rosyjskiego jest rozpowszechnianie i propagowanie praktycznej znajomości języka rosyjskiego oraz tradycji i kultury Rosji. Na pewno język rosyjski jest jednym z języków o statucie międzynarodowego języka i kultura rosyjska należy do jednej z ciekawszych w skali świata. Z tego powodu trzeba liczyć na zainteresowanie wielu uczniów zarówno samym językiem rosyjskim jak i olimpiadą. Dodatkową zachętą do uczestnictwa w olimpiadzie jest bliskość i pokrewieństwo, słowiańskiej przecież, kultury oraz języka Rosji względem kultury i języka Polski. Wszyscy uczestnicy Olimpiady Języka Rosyjskiego powinni wykazać się bardzo dobrą znajomością języka rosyjskiego zgodnej z europejskimi wymogami na poziomie B2. Oznacza to również posiadanie wiedzy wykraczającej poza szkolny program nauczania języka rosyjskiego. Wymogiem względem uczestników olimpiady jest także zdolność do samokształcenia i samodzielnego zdobywania wiedzy oraz poszerzenia swoich zainteresowań w wymiarze języka oraz kultury Rosji. Samodzielne zdobywanie wiedzy winno być oparte o dostępne publikacje i media w tym internet. W tym zakresie istotna jest rola i pomoc nauczyciela szkolnego przygotowującego uczniów do olimpiady. Organizatorzy liczą, że pomoc nauczyciela w korzystaniu z mediów i publikacji rosyjskich spowoduje żywe zainteresowanie ze strony uczestników olimpiady / uczniów kulturą, literaturą i żywym językiem rosyjskim oraz utrwali się w nich nawyk regularnego czytania, korzystania ze słowników, prasy, literatury, internetu i innych źródeł.
W Olimpiadzie Języka Rosyjskiego mogą uczestniczyć wszyscy uczniowie, ze wszystkich klas szkół ponadgimnazjalnych. Szkół ponadgimnazjalnych takich jak: licea ogólnokształcące, licea profilowane, technika i inne szkoły średnie w których nauka daje szansę na zdanie egzaminu maturalnego. Poza tym w olimpiadzie mogą uczestniczyć za zgodą Komitetów Okręgowych w porozumieniu z Komitetem Głównym laureaci konkursów języka rosyjskiego oraz uczniowie szkół inne niż wymienione wyżej realizujący indywidualny program lub tok nauczania w swej szkole. Olimpiada ma charakter ogólnopolskich zawodów o trzech etapach eliminacji. Etap pierwszy – szkolny lub międzyszkolny, etap drugi okręgowy i wreszcie etap trzeci – centralny i finałowy.
W zawodach pierwszego etapu, szkolnych lub międzyszkolnych, uczestnicy mają przed sobą egzamin ustny z ponadprogramowych lektur przeczytanych w oryginale przez uczestnika. Lektury te powinny reprezentować książki, ewentualnie materiały prasowe prezentujące tradycyjną oraz współczesną kulturę materialną i duchową Rosji. Zakres lektur ponadprogramowych ustala nauczyciel – opiekun ucznia przygotowujący go do olimpiady w porozumieniu z sekretarzem naukowym odpowiedniego Komitetu Okręgowego. Przygotowanie i przeprowadzenie zawodów pierwszego etapu spoczywa w kompetencjach odpowiedniego Komitetu Okręgowego olimpiady. O zakwalifikowaniu się uczestnika do drugiego etapu decyduje także Komitet Okręgowy. Zawody pierwszego etapu ustalone są na termin do 22 grudnia 2011 roku, o terminach zawodów w poszczególnych okręgach decydują szczegółowo Komitety Okręgowe.
Do zawodów drugiego stopnia uczestnicy są kwalifikowani na podstawie wyników osiągniętych w trakcie egzaminu w pierwszym etapie ustalonych przez Komitety Okręgowe. Przed przystąpieniem do zawodów w drugim etapie uczestnicy mają do wypełnienia ankietę uczestnika. Zawody w drugim etapie są przeprowadzane pod nadzorem jury wyłonionego przez komitety. W zawodach okręgowych zawodnicy mają przed sobą zarówno egzamin ustny jak i pisemny. Egzamin pisemny ma formę testu. W teście tym sprawdzane są kompetencje komunikatywne uczestnika w zakresie języka rosyjskiego. Test jest przygotowywany przez Komitet Główny olimpiady. Na pisemną część egzaminu drugiego stopnia przeznaczone są dwie godziny zegarowe i test ma charakter anonimowy. W egzaminie ustnym uczestnicy odpowiadają na jeden z wylosowanych tematów. Ze względu na to, iż zasadniczym celem egzaminu ustnego jest ustalenie poziomu znajomości języka rosyjskiego tematy do odpowiedzi zostały przygotowane w ten sposób aby z jednej strony dać szansę uczestnikowi do przeprowadzenia własnej prezentacji tematu a z drugiej dać szansę jurorom na podjęcie rozmowy z uczestnikiem. W drugim etapie olimpiady uczestnicy mogą zdobyć od 0 do 50 punktów z testu pisemnego i tyle samo z egzaminu ustnego. Wszyscy uczestnicy, którzy otrzymali z etapu drugiego łącznie od 71 do 100 punktów otrzymują wyróżnienie. Po zakończeniu eliminacji drugiego etapu Komitety Okręgowe przesyłają do Komitetu Głównego olimpiady protokoły oraz prace wyróżnionych uczestników. Etap drugi Olimpiady Języka Rosyjskiego jest zaplanowany na dni 25 i 26 lutego 2012 roku.
W zawodach etapu trzeciego olimpiady tak samo jak w etapie drugim uczestnicy mają przed sobą część pisemną i ustną. Do etapu trzeciego zakwalifikowani zostają uczestnicy na podstawie wyników uzyskanych w drugim stopniu zawodów, ci którzy zdobyli wyróżnienia i uzyskali najwyższą sumę punktów w liczbie siedemdziesięciu osób. Zawody trzeciego etapu przeprowadzane są pod nadzorem i opieką jury powołanego przez Komitet Główny. W części pisemnej centralnego etapu olimpiady uczestnicy zawodów mają do napisania wypracowanie na jeden z trzech tematów podanych przez jury. Natomiast egzamin ustny polega na przedstawieniu jednego z trzech tematów w formie wypowiedzi, z których jeden może być własną propozycją uczestnika. Ze względu na fakt, że tematy w trzecim etapie prezentują znaczną skalę trudności i obszerności, uczestnicy mogą omawiać je na przykładach dzieł, twórców, okresów historycznych i konkretnych wydarzeń. Ocenie jury podlegać będą takie czynniki jak: poprawność językowa, znajomość faktów, sposób ujęcia tematu i umiejętność prowadzenia rozmowy po rosyjsku. Sam temat prezentacji jest tylko wstępem do rozmowy z jurorami. W finałowym etapie olimpiady otrzymuje się maksymalnie do 50 punktów za część pisemną i 50 punktów za część ustną. W centralnym etapie zawodów jury wyłania ogółem 20 uczestników, którzy otrzymują tytuł laureata olimpiady. Tytuł finalisty tymczasem przysługuje uczestnikom trzeciego etapu, którzy otrzymali łącznie przynajmniej 50 punktów w tym etapie.
Laureatom i finalistom Olimpiady Języka Rosyjskiego przysługują uprawnienia zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jest to w pierwszym rzędzie ocena celująca z języka rosyjskiego na koniec roku szkolnego oraz w drugim rzędzie zwolnienie z egzaminu maturalnego z języka rosyjskiego. Zwolnienie z matury obowiązuje również kiedy język rosyjski nie był przedmiotem nauczania w szkole ucznia. Laureaci i finaliści olimpiady mogą także otrzymać wstęp bez egzaminów wstępnych na uczelnie wyższe zgodnie z uchwałami senatów tych uczelni. Olimpiada Języka Rosyjskiego to na pewno interesujące zawody, zwłaszcza dla uczniów uzdolnionych językowo, należy im życzyć powodzenia w zmaganiach i uzyskania świetnych wyników.
